نخستین واکنش شورای نگهبان به سخنان روحانی

معاون اجرایی شورای نگهبان گفت: نظر نهایی تأیید یا رد صلاحیت‌ها طبق قوانین با شورای نگهبان است.

آوای جنوب؛

سیامک ره‌پیک، معاون اجرایی شورای نگهبان و عضو حقوقدان این شورا در واکنش به سخنان اخیر رئیس‌جمهور گفت: نظر نهایی و بررسی صلاحیت‌ها از جهت تأیید یا عدم‌تأیید صلاحیت‌ها طبق قوانین متعدد پس از اینکه ابتدائاً ثبت‌نام در دستگاه اجرایی، وزارت کشور و تشکیل پرونده در هیئت اجرایی صورت می‌گیرد، در مرحله آخر نظر نهایی را شورای نگهبان اعلام می‌کند و این امر مبتنی بر قوانینی است که سال‌ها اجرایی شده است.

وی افزود: البته غیر از بحث بررسی صلاحیت‌ها که بخشی از برآیند انتخابات است، برگزاری انتخابات در روز برگزاری، شمارش آرا و بحث‌های پس از آن از وظایف دستگاه اجرایی است و دستگاه نظارتی هم در تمام این فرآیندها نظارت می‌کند و تمامی اینها در قوانین پیش‌بینی شده است.

ره‌پیک خاطرنشان کرد: حتی در شعب اخذ رأی پیش‌بینی شده که عوامل نظارتی چه وظایفی دارند و عوامل اجرایی چه وظایفی را به‌عهده دارد و تمامی این مراحل برگزاری انتخابات سال‌هاست که اجرایی شده و در آینده هم انجام خواهد شد.

سخنگوی هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات با اشاره به اینکه همه باید براساس مفاد قانون کما اینکه در گذشته همکاری می‌کردند، باید همکاری‌ها و هماهنگی‌های خود را ادامه دهند، تصریح کرد: شورای نگهبان که هم وظایف مهمی در تمامی مراحل برگزاری انتخابات به‌عهده دارد، اطلاق قانون اساسی، اصول قانون اساسی و هم مصوبات شورای نگهبان و برخی نظرات مجمع تشخیص مصلحت نظام و مواد متعدد در قوانین عادی مصوبات مجلس همه تأکید دارند که نظارت شورای نگهبان مربوط به همه مراحل انتخابات و فرآیندهای انتخابات از ابتدا تا انتها است و این روش از ابتدا وجود داشته و ان‌شاءالله ادامه پیدا خواهد کرد و امیدواریم انتخاباتی خوب با نظارت بسیار خوب در اسفندماه داشته باشیم.

عضو حقوقدان شورای نگهبان درباره این سخنان رئیس‌جمهور «شورای نگهبان ناظر است و مجری نیست و کسی که باید بگوید فردی برای شرکت در انتخابات صالح است یا خیر، هیئت اجرایی است» تأکید کرد: قانون اساسی نظارت بر انتخابات را به‌عهده شورای نگهبان گذاشته است. نظارت هم بر اساس قانون عادی و هم تفسیر قانون اساسی به‌عهده شورای نگهبان است و عام و استصوابی است یعنی مؤثر است.

معاون اجرایی شورای نگهبان با تأکید بر اینکه شورای نگهبان نظارت می‌کند و براساس اختیاراتی که برایش لحاظ شده،‌ تصمیم می‌گیرد، اظهار داشت: در مواردی درباره صلاحیت‌ها صریح قوانین است که شورای نگهبان و هیئت‌های نظارت در مراحل مختلف نسبت به تأیید یا رد صلاحیت‌ها تصمیم می‌گیرند. اینها برداشت از قانون نیست و عین عبارات قانونی است که شورای نگهبان نظارت می‌کند و در این نظارتش اختیار دارد که تأیید یا رد کند، البته براساس مستندات و قانون اقدام می‌کند و پیش از این هم همین‌طور عمل شده و در آینده نیز همین‌گونه عمل خواهد شد یعنی مستندات ملاحظه و بررسی می‌شود و براساس همین مستندات و طبق قانون در بحث صلاحیت اختیار رد و یا تأیید صلاحیت وجود دارد.

وی با بیان اینکه در بحث برگزاری انتخابات هم شورای نگهبان نظارت می‌کند و هم هیئت‌های نظارت، نظارت دارند، گفت: طبق قانون و از طریق مواد قوانین انتخاباتی هم در برخی موارد می‌تواند آرای یک صندوق، آرای یک حوزه انتخابیه را اگر مخدوش و یا خلاف قانون باشد، نسبت به ابطال آن اقدام کند.

ره‌پیک با تأکید بر اینکه در برخی موارد طبق قانون و با توجه به اختیارات شورای نگهبان این شورا می‌تواند حتی نسبت به ابطال کل انتخابات تصمیم بگیرد، خاطرنشان کرد: این اختیارات قانونی است و معنی نظارت این است. در اجرا سازوکارهای برگزاری انتخابات ایجاد می‌شود و نظارت هم یعنی اینکه نظارت‌ها را به‌عهده دارد و هر جایی که براساس قانون از این مسیر قانونی انحرافی پیدا شد، هم آن انحراف را باید ملاحظه کند و ببیند و هم در مورد آن طبق قانون تصمیم بگیرد.

سخنگوی هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات تأکید کرد: هیئت‌های اجرایی با شروع انتخابات و با دستور شورای انتخابات فعالیت خود را آغاز می‌کند و این هیئت‌ها اختیاراتی در بحث انتخابات دارند که در قانون آمده است و هیئت‌های اجرایی در حدود اختیاراتی که دارند، عمل می‌کنند.

وی در پاسخ به این سؤال که بررسی صلاحیت‌‌ها هم جزو اختیارات هیئت‌های اجرایی است یا خیر، گفت: در بحث صلاحیت‌ها کسانی که برای انتخابات ثبت‌نام می‌کنند و خود را در معرض کاندیداتوری قرار می‌دهند، پرونده این کاندیداها در هیئت اجرایی تشکیل می‌شود و این هیئت‌ها درباره آنها نظر می‌دهند.

ره‌پیک در پاسخ به این سؤال که آیا هیئت‌های اجرایی فقط در مورد صلاحیت این کاندیداها نظر می‌دهند، تصریح کرد: هیئت‌های اجرایی نسبت به تأیید یا رد این کاندیداها نظر می‌دهند و این نظر اولیه است و باید تأیید یا رد صلاحیت‌ها در هیئت نظارت استانی و سپس هیئت مرکزی انتخابات و در برخی موارد با توجه به رد و اعتراض‌ها در شورای نگهبان مطرح شود.

وی افزود: در واقع کارهای مقدماتی انجام می‌شود که در قوانین نیز پیش‌بینی شده است و در مراحل بعدی هر کدام از هیئت‌های نظارت اختیاراتی دارند و در هر مرحله‌ای نسبت به تأیید یا رد تصمیم می‌گیرند و نظر نهایی در تأیید یا رد صلاحیت کاندیداها طبق قوانین با شورای نگهبان است.

عضو حقوقدان شورای نگهبان اظهار داشت: برداشت از قانون اساسی سلیقه‌ای نیست و این‌ها نصوص قانونی بوده و صریح قوانین است که طی این سی و چند انتخابات اجرایی شده است.

سخنگوی هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات در پاسخ به این سؤال “این‌گونه مطرح شده «شورای نگهبان چشم است و چشم نمی‌تواند کار دست را انجام دهد و باید به قانون اساسی توجه کامل داشت.» پیش از این درباره اصل اختیارات شورای نگهبان از این شورا استفساریه‌ای شد که در تفسیرش آمده بحث صلاحیت‌ها قطعاً با شورای نگهبان است. به‌نظر شما چنین شبهاتی مطرح می‌شود؟” تأکید کرد: اگر ما نگاه خوبی به مسئله داشته باشیم فرض ما باید بر این باشد که مثلاً بخشی از برآیند انتخابات که در دستگاه اجرایی است توضیح داده شده و شورای نگهبان هم طبق قانون ناظر است، نه بیشتر و نه کمتر.

وی در ادامه گفت: بنابراین فرض کنید که در واقع بحثی که مطرح شده در مورد چارچوب قانونی بوده و اگر یک موقع قانونی هم بوده باید رفع ابهام شود.

ره‌پیک در پایان خاطرنشان کرد: اختیارات کاملاً روشن است. دستگاه نظارتی چه در بحث صلاحیت‌ها و چه در بحث تأیید برگزاری انتخابات و نظارت بر برگزاری انتخابات طبق روال گذشته و مطابق قانون اختیارات دارد و طبق حدود اختیاراتش عمل خواهد کرد.