سفری کوتاه به پازنان۲- نخستین گُنبد گازی ایران

آوای جنوب

به پازنان ؛ بزرگترین گنبدگازی ایران می رویم که تاسیسات نقره فامش از دور درخشش خاصی به ساحل رودخانه روزگاری پرآب خیرآباد بخشیده است.

به پازنان ؛ بزرگترین گنبدگازی ایران می رویم که تاسیسات نقره فامش از دور درخشش خاصی به ساحل رودخانه روزگاری پرآب خیرآباد بخشیده است.

به گزارش روابط عمومی نفت گچساران، شرکت بهره برداری نفت وگازگچساران به عنوان دومین تولید کننده نفت درجنوب یکی از شرکت‌های مهم فرعی تابع شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب است که با تولید متوسط ۶۳۰ هزار شبکه نفت و بیش از یک میلیارد فوت مکعب گاز خشک در روز نقش ویژه ای در تأمین درآمدهای اقتصادی کشور دارد.

هر چند قرار گرفتن تلمبه خانه گوره و چند راهه بزرگ نفت خام صادراتی ایران درحوزه عملیاتی شرکت بهره برداری نفت وگازگچساران قرار گرفته است و از سوی دیگر وجود تأسیسات این شرکت درحوزه جغرافیایی چهار استان کهگیلویه وبویراحمد، خوزستان، بوشهر و فارس موجب شده است تا این شرکت دربین سایر شرکت‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

در ادامه گزارش‌های خود این بار با پیمودن پیچ و خم‌های جاده‌ای که به موازات لوله‌های نفت تا بخش سفلای رودخانه خیرآباد در زیدون کشیده شده است به پازنان ؛ بزرگترین گنبدگازی ایران می‌روم که تاسیسات نقره فامش از دور درخشش خاصی به ساحل رودخانه روزگاری پرآب خیرآباد بخشیده است.

نشانی از عظمت و استقامت صنعت مردان کشور و سعی و صلابتشان در پایداری تولید.

ساختمان طاقدیسی نامتقارن پازنان یکی ازمجموعه طاقدیس‌های بزرگی است که درامتداد شمال غربی به جنوب شرقی درناحیه جنوب غربی ایران قراردارد.

این ساختمان درامتداد میدان آغاجاری ودرجوارمیدانهای گچساران، بی بی حکیمه و رگ سفید قرارگرفته و حدود ۳۰۰ کیلومتر مربع مساحت دارد .

پازنان نخستین گنبد گازی ایران؛ این مخزن درسال ۱۳۱۶ شمسی باحفره چاه شماره -۲ گازی کشف گردید وتا سال ۱۳۴۰ شمسی که حفر چاه شماره -۵ الف وجود نفت را به اثبات رسانید بعنوان یک مخزن گازی تصور میشد.

درحال حاضراین مخزن به عنوان یک مخزن گازقطران موردنظراست که مانند اغلب مخازن مشابه دارای لایه باریکی از نفت است.

براساس اطلاعات موجود طی سالهای ۱۳۲۵-۱۳۲۲ حجم زیادی مایعات گازی و گاز ازمخزن آسماری پازنان تولید شده که پس ازفرآورش درتفکیک کننده‌های سرچاهی برای سوخت استفاده شده است.

پس از مدت طولانی درعدم فعالیت مخزن باحفرچاه شماره -۵ الف وجود نفت درمخزن به اثبات رسید ومتعاقبا” باحفرچاه شماره -۷ موردتأیید قرارگرفت واز اواخرسال ۱۳۴۲ شمسی بهره برداری از نفت مخزن پازنان آغاز گردید.

ازاواخرسال ۱۳۵۳ شمسی حفرچاههای تولیدی گازجهت تأمین گازتزریقی درمخزن آسماری گچساران آغاز شد.

پازنان از جمله میدان‌های مشترکی است که دو شرکت نفت گچساران و آغاجاری مدیریت آن را بر عهده دارند.

تاسیسات پازنان۲ در ۶۰ کیلومتری گچساران و از نظر جغرافیایی در حوزه استحفاظی زیدون بهبهان واقع است.

آخرین مراحل توسعه و طراحی و احداث تاسیسات رو زمینی این میدان و بهره برداری از این گنجینه پنهان صنعت نفت توسط شرکتی هلندی بنام فلور با مشاورت ونظارت شرکت SHELL در سال ۱۹۷۶ پایان پذیرفته و مراحل کامل راه اندازی آن پس از انقلاب اسلامی توسط کارشناسان مناطق نفتخیز جنوب به اتمام رسیده است.

از آن زمان تاکنون نبض این مجتمع بجز مقطعی از دفاع مقدس که تحت بمباران شدید هوایی قرار گرفت همچنان بدون وقفه و با همت مردان این سرزمین نبضش هر روز منظم و با نشاط‌تر از دیروز می‌تپد تا نبض اقتصاد کشور نیز بتپد.

ماه رمضان است و براساس اعلام سازمان هواشناسی قرار است دمای هوا به بیش از۴۵ درجه سانتیگراد هم برسد، بادی که به سختی می‌توان جهتش را تشخیص داد، توده‌ای خاک را همراه خود آورده و هوا اصطلاحا آلوده به غبار است با این وصف، نشانه‌ای از خستگی در سیما و اراده مردان پولادین این صنعت مشاهده نمی‌کنم.

به دلیل کوچک بودن شهر گچساران مردم همدیگر را به خوبی می‌شناسند چنان که از همان بدو ورودمان با آقایان احمد بهرامی سرپرست حراست منطقه تا عوض پور و سلیمانی پور و محسنی و محبی و ….. تا ریئس کارخانه مهندس عباس عباسی چهره ها همه آشنا هستند وتقریباً از دل محلات قدیمی شهر هستند و امروز گردانندگان چرخ این صنعت شده اند.

اینجا ترک ، لر،بهبهانی ، بختیاری و … همه وهمه درکنار هم به گونه‌‌ای کار می‌کنند که خودشان رمز موفقیت کارخانه گاز و گازمایع ۹۰۰ را وحدت، برادری و همدلی می‌دانند و دریک جمله باید اذعان کنیم در اینجا همدلی از همزبانی بهتر نمایان می شود.

پس از بازدید از روندکار در کارخانه و فعالیت ها و اقدام‌های انجام شده و درحال انجام که مهندس عوض پور و مهندس سلیمانی پور با زبانی روزه ما را همراهی کردند تا توضیحات لازم را ارائه دهند حالا جلسه مهندس عباسی ریئس کارخانه نیز درحال اتمام است که وقت اذان فرا می رسد و به نمازخانه می‌روند.

اکنون دراتاق مهندس عباس عباسی آماده گفتگو با او می‌شویم (مردی که نزدیک به بازنشسته شدن است اما نشاط و شادابی سیمای یک جوان را دارد.

تأسیسات مجتمع پازنان ۲ از چند واحد فرآورشی، تأسیسات بهره برداری، گاز و گازمایع ، تقویت فشار گاز و منطقه تفکیک تشکیل شده است

وی با اشاره به ویژگی‌های این مجتمع ادامه می دهد: این مجموعه بزرگ و بی نظیر نقشی حیاتی در صنعت نفت دارد چنانکه این کارخانه ضمن تولید خوراک پتروشیمی بوعلی (نفتا) ،گاز آن نیز به منظور افزایش فشار مخزن به میدان گچساران ارسال و تزریق می شود.

عباسی می‌افزاید: همکاران من دراین مجموعه از جان و دل مایه گذاشته اند و امروز خدا را شاکر هستیم که پس از ۳۳ سال خدمت دراین منطقه حادثه ای نداشته ایم که شرمنده صنعت بزرگ نفت باشیم.

رئیس مجتمع گاز وگازمایع ۹۰۰ پازنان با بیان اینکه نسل ما به خود می‌بالد که از گردنه‌های سخت، از تحریم‌ها و دوران دفاع مقدس و بازسازی با افتخار عبور کرده‌ایم چرا که ما به نظام و مردم کشورمان تعهد داریم، می‌گوید: امیدوارم نسل بعدی بتوانند ادامه دهندگان‌خوبی برای این صنعت باشند چرا که ما امروز افتخارمان این است به خوبی از امانتی که به ما سپرده شده بود صیانت ‌کردیم و آماده سپردن آن به جوانترها هستیم.

عباسی اظهار کرد : این کارخانه ویژگی خاصی درگچساران دارد و نقش آن حتی در بازار کشور هم تأثیر گذار است چنانکه این کارخانه هم خوراک پتروشیمی بوعلی را تأمین می کند و از سوی دیگر تزریق گاز به چاه های گچساران است و استمرار فعالیت این کارخانه یکی از مهمترین ذغدغه های مدیران ارشد وزارت نفت است.

وی با بیان اینکه یکی از اولویت های امروز صنعت نفت ایمن سازی خطوط لوله است اظهار داشت : بعد از سالها با دستور مدیرعامل مناطق نفتخیز جنوب و تأکید مهندس صیدالی مدیرعامل نفت گچساران شروع به ایمن سازی خطوط لوله های ورودی وخروجی را در دستورکار قرار داده ایم و درحال حاضر خط لوله ۱۰ اینچ خروجی صادراتی نفتا که به سمت پتروشیمی بوعلی درجریان است را موفق شده ایم چندین نقطه آن را تعویض نماییم.

رئیس مجتمع گاز وگازمایع ۹۰۰ پازنان در تشریح عملیات تعویض خطوط لوله ۱۰ اینچ نفتا ارسالی به پتروشیمی بوعلی ادامه می‌دهد: تعویض ۴۰ متر خط زیرمینی در درون مجتمع گاز و گاز مایع۹۰۰, تعویض ۱۱۰ متر ازخط لوله ارسالی به پتروشیمی بوعلی در محل نیزار جهت ایمن سازی خط لوله فوق،تعویض۱۸۰متر از خط لوله۱۰ اینچ نفتا ارسالی در کیلومتر ۲/۴ به جهت اقدام اصلاحی جمع آوری مجموعه لانچر و چندین مورد دیگر از جمله اقداماتی است که صورت گرفته است.

عباسی با تشریح و سختی های کار ایمن سازی خطوط لوله خاطر نشان کرد طبق برنامه اصلاحیه ها را انجام داده ایم وبزرگترین کاری که صورت گرفت پس از سالیان متمادی موفق به توپکرانی این خط لوله شده ایم که این امریکی از موفقیت هایی بود که صورت گرفت.

رئیس مجتمع گاز وگازمایع ۹۰۰ پازنان با بیان اینکه این توپکرانی برای اولین بار انجام شده است اظهار داشت: این توپکرانی با همکاری شرکت نفت آغاجاری،ستاد اهواز، از نقطه صفر کارخانه گازوگازمایع۹۰۰ تا مایل ۲۶ که NGL 1000 قرارگرفته است به طول ۴۹ کیلومتر انجام شد.

وی در ادامه با اشاره به خط لوله ۲۴ اینچ گاز خروجی که درعمق ۳متری زمین قرارگرفته است گفت : با همکاری اداره خطوط لوله کار خاکبرداری انجام شده و درمراحل انجام کار سند بلاست هستیم وادامه کارایمن سازی آن را در دستورکار قرار گرفته است.

در ادامه گفتگو رئیس مجتمع گاز وگازمایع ۹۰۰ پازنان به برخی دیگر از اقدامات انجام شده در کارخانه می پردازند و عنوان می کند: فعالیت ها و اقدامات خوبی در ارتباط با ایمن سازی نقاط راکت ومسدودسازی سیستم ۲ LIGHTC که شامل ۳۵ نقطه دردو واحد ۴۰۰/۳۰۰/۲۰۰/۱۰۰ می باشد انجام شده وکار ادامه دارد.

وی تعویض شیرهای دستی، رفع گرفتگی از خطوط لوله مربوط به تخلیه آب ترش مخازن، رفع اشکال شیرخودکار PCV-1801 توسط تعمیرات ابزار دقیق،تعویض نشت بندهای مکانیکی توربوکمپرسورC-104 ،تعویض شیرهای یکطرفه و دهها مورد از این قبیل کارها را از جمله فعالیت های انجام شده توسط تعمیرات بخش ۳ در مجتمع گاز و گاز مایع ۹۰۰ طی چند ماهه اخیر بیان نمودند.

رئیس مجتمع گاز وگازمایع ۹۰۰ پازنان،تعویض فلورینگ های مربوط به حوضچه خنک کننده آبی ورودی واحد ۱۰۰/۲۰۰ ، که بعلت فرسودگی وغیر ایمن شدن تعویض گردید ،تمیزکاری بالای حوضچه های خنک کننده و تخلیه نقاط راکد مجتمع را از دیگر اقدامات انجام شده توسط پرسنل عملیات عنوان کردند.

عباسی ادامه می دهد : همواره خودم را عملیاتی می دانم و ازهمان بدو شروع به کارم از اپراتوری شروع کردم و امروز هم خادمی هستم که همه سختی ها را چه خود و چه خانواده ام با جان ودل متحمل شدیم و با اینکه دوسال دیگر باید ازاین مجموعه خداحافظی کنم همواره خوشحال هستم که نسل بعدی آماده ادامه راه وکار هستند و این بهترین پاداش برای من است .

رئیس مجتمع گازوگازمایع ۹۰۰ رمز پیشرفت کارخانه را برادری و همدلی می داند و می گوید :اینجا همبستگی خاصی وجود دارد و همیشه با هم بودن وتعامل راز موفقیت ما بوده است .

مهندس عباسی در پاسخ به این سؤال که به عنوان یک نیروی باسابقه درصنعت نفت چه توصیه ای به نسل جوان دارید که وارد صنعت شده اند اظهار نمودند : اولین توصیه من این است هیچ گاه آموزش را فراموش نکنند و مسئله آموزش تئوری و عملی را اولویت اصلی سرلوحه کارشان قرار دهند و بدانند که آموزش و تجربه درکنار علم رمز موفقیت است و توصیه آخر من این است که همواره یادشان نرود نسل امروز باید بتواند پاسخگوی نسل آینده باشد.

گزارش : علی مراد کاظم پور