به دختربچه‌ها بگوییم در موقعیت تعرض چه کار کنند

آوای جنوب

آتناها و ستایش ها واقعیت های تلخ جامعه ما هستند که هر از گاهی دل مارا بدرد می آورند .واقعیتی که خیلی زود فراموش می شوند واز ذهن ها می روند غافل از آنکه این اتفاق باز هم در کمین ما نشسته و خود را برای گرفتن دامی دیگر آماده می سازد. همه ما مادران و پدران فکر می کنیم این حادثه ممکن است دیگر رخ ندهد حداقل برای فرزندمان. اما روانشناسان معتقدند تا زمانی که مهارت های زندگی را به طور کامل به کودکانمان یاد نداده ایم و خودمان هم از آن مهارتها بی بهره هستیم ، مسلما خطر بیخ گوش ما هست و خواهد بود .پس باید هوشیار بود و بروز هرگونه خطری را احتمال داد.

به گزارش جام جم، دکتر مهرداد کاظم‌زاده عطوفی معاون دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی ایران، پیشگیری را مهمترین اصل برای جلوگیری از این گونه اتفاقات دانست و گفت: در حوزه پیشگیری آموزش نقش مهمی دارد یکی از این آموزش ها ،آموزش هدفمند نظام آموزشی است که نیاز است به صورت کلیدی روی آن کار وبرنامه ریزی شود هرچند که در دوره های مختلف روی آن بحث شده ولی متاسفانه هیچگاه عملیاتی نشده است.

وی افزود: براساس مدل های آموزش پیشگیری بحثی تحت عنوان مهارتهای زندگی وجود دارد. که براساس آن کودک با یکسری الگوهای ارتباطی ،اجتماعی ،ذهنی و شناختی آشنا می شود .البته این آموزش ها متناسب با سن طراحی شده است به همین خاطربرخی از همکاران روانشناس ما بسته های آموزشی مهارت های زندگی را به ویژه برای کودکان نوشته اند حتی برخی از کشورهای توسعه یافته نیز این آموزش ها را از قبل از دبستان یعنی پیش دبستان در دستور کار برنامه آموزش خود قرار داده اند .

وی ادامه داد: در این دوره ها به کودکان آموزش داده می شود هرچیزی که به شما می دهند قبول نکنید هرچیزی حتی مثل یک سیب خوشمزه یا یک فیلم جالب و دیدنی .قبل از اینکه آن را بپذیرید خوب فکر کنید برای این کار لازم است شما ابزارهایی داشته باشید واز طریق آن ابزارها صحت آنچه را که به شما می دهند بررسی کنید که آیا می تونید از آن استفاده کنید یا نه . به این نوع رفتار، تفکر نقاد می گویند. البته تفکر نقاد در حال حاضر در بزرگسالان ما مغفول است چه برسد به کودکان. از این رو فرقی نمی کند این آموزش ها از پیش دبستانی شروع شود یا در دوره های بالاتر. طبیعتا این آموزش ها برای خانواده ها نیز ضرورت دارد.از آنجا که ما در آموزش های رسمی خود به این نوع آموزش ها نپرداخته ایم قطعا بسیاری از خانواده ها وافراد از آگاهی بسیار پایینی برخوردارند. نظیر خانواده آتنا که از آگاهی لازم برای مراقبت از فرزندشان برخوردار نبودند.

دکتر کاظم زاده با اشاره به اینکه همواره یک فرد هوشمند احتمال هرگونه خطر را درنظر می گیرد گفت: باید به کودکانمان یاد بدهیم باوجود اعتماد همیشه ملاحظات را نیز درنظر داشته باشند واین همان تفکر نقاد است. بنابراین ابتدا آموزش خود مراقبتی به صورت عام و سپس آموزش خود مراقبتی در حوزه مسائل جنسی باید همواره مورد توجه نظام اموزشی و خانواده ها باشد.

وی ادامه داد: یکی دیگر از ابعاد حادثه آتنا ،توجه به بعد روانشناخی عامل جرم است. مسلما فردی که چنین جرمی را مرتکب می شود به لحاظ روانشناختی فرد سالمی نیست. لذا جامعه باید همواره مراقب یکسری علائم در افراد دور وبر خود باشد. مسلما اگر روی سازه های رفتاری این افراد دقت شود می توان به اختلالات رفتاری آنها پی برد. لذا این آگاهی می تواند مانع بروز یکسری اتفاقات شود.

این روانشناس بالینی با اشاره به اینکه در این اتفاق چندین عمل توام رخ داده است گفت: ابتدا ربایش، دوم آسیب جسمی و سوم قتل. دلیلش نیز این است وقتی آدم ها وارد مدارهای هیجانی می شوند دیگر نمی توانند هیجانات خود را کنترل کنند لذا وارد فرآیندهای آسیب رسانی می شوند. فراموش نکنیم این ماجرا فقط داستان آتنا نیست بلکه داستان جامعه ماست و مسئولین سلامت کشور باید برای این موضوع برنامه ریزی داشته باشند.

دکترکاظم زاده با اشاره به اینکه والدین نیز باید مهارت های زندگی را آموزش بینند افزود:البته این آموزش ها نافی آموزش به کودک نیست کودکی که وارد مغازه می شود باید ذهنش آگاه باشد وقتی تغییراتی را می بیند چه رفتاری باید انجام دهد. یعنی وقتی دستش رامی گیرند چه رفتاری باید انجام دهد و چگونه مقابله کند. معمولا ما فقط ترس را به کودک القا می کنیم اما آموزش نمی دهیم .درحالیکه باید با کودکانمان بازی کنیم وبگوییم مثلا من دزدم وتو باید از دست من خلاص شوی .ببینم توچکار می توانی بکنی.باید ذهن خلاق بچه ها را فعال کرد.

وی با اشاره به اینکه آموزش فرزند در مقابله با خطرات بسیار مهم است گفت: آموزش و پرورش سالهاست با موضوع مهارت های زندگی درگیر است و هر مدیری برای خود یک تصمیمی می گیرند ولی هیچگاه یک برنامه جامع در این خصوص وجود ندارد. این توانمندی ها باید از پیش دبستانی شروع شود و تا دبیرستان هم ادامه دارد.