پشیمانی دومین رئیس ستاد روحانی در انتخابات : قحط الرجال که نیست؛به‌دلیل حمایت از روحانی عذر می‌خواهم

محمدرضایی می‌گوید: اگر اصلاح‌طلبان سال ۹۶ به‌روی روحانى سرمایه‌گذارى کنند، ده سال بعد بابت حمایت از او از مردم عذرخواهی می‌کنند.

به گزارش «پویا»، محمد محمدرضایی متولد ۱۳۳۷ در شهرستان بیجار است. این فعال سیاسی اصلاح‌طلب در جبهه اصلاحات به‌ویژه در میان اقوام ایرانی در استانهای کردنشین، چهره شناخته‌شده‌ای است. در کارنامه وی مسئولیتهایی از جمله عضویت در شوراى شهر بیجار، نمایندگی مردم بیجار در مجلس ششم شورای اسلامی، عضویت در شوراى اجرایى بین‌المجالس مجلس شوراى اسلامى، عضویت در هیئت مدیره شرکت طرح و گسترش مسکن اجتماعى بنیاد مسکن و مسئولیت پیگیری‌هاى ویژه معاونت امور مجلس وزارت نیرو وجود دارد.

آنچه باعث شد بعد از مجلس ششم نام محمدرضایی دوباره بر سر زبانها بیفتد و فعالیت سیاسی‌اش شدت بگیرد، ریاست «ستاد مشترک انتخاباتى اقوام ایرانى» بود که در سال ۹۲ به حمایت از روحانی پرداختند و به‌گفته خودش بیانیه‌ ده‌ ماده‌ای این ستاد که بازتاب گسترده‌ای یافت یکی از عوامل مؤثر در رأی آوردن روحانی در سال ۹۲ بوده است. اما حالا وی در حمایت از روحانی پشیمان است و معتقد است دولت تدبیر و امید نتوانسته به مطالبات اصلاح‌طلبان به‌ویژه مطالبات اقوام ایرانی پاسخ دهد.

آوای جنوب؛

متن پیش‌ِرو گفت‌وگوی مشروح خبرنگار حوزه احزاب باشگاه خبرنگاران پویا با محمدرضایی است که در ادامه از منظرتان می‌گذرد:

** همه مؤلفه‌هایی که روحانی را پیروز ۹۲ کرد

نظر شما درباره سبد رأی دکتر روحانی در انتخابات سال ۹۲ چیست؟ اقداماتی مانند کناره‌گیری دکتر عارف و حمایت اصلاح‌طلبان تا چه‌حد در رأی‌آوری وی تأثیر داشت؟

پر شدن سبد آراى آقاى روحانى محصول مؤلفه‌هاى مختلفى بود. اجماع اصلاح‌طلبان به‌نفع ایشان، برخوردارى طیف محدودى از اصولگرایان معتدل و برخى چهره‌هاى مستقل توأم با کناره‌گیرى جناب آقاى عارف به‌نفع وی تأثیرگذار بود. به‌علاوه صدور بیانیه حقوق اقوام و ادیان مشهور به بیانیه ۱۰ ماده‌اى و بازتاب رسانه‌اى مفاد آن در رسانه‌هاى داخلى و خارجى که حاصلش مشارکت بالا و بى‌سابقه ساکنین استانهاى مرزى از آذربایجان تا بلوچستان بود در رأی وی تأثیر زیادی گذاشت.

برنامه‌هاى اعلامى به‌ویژه در حوزه‌هاى سیاست خارجى و اقتصادى، گفتمان اعتدالى و تنش‌زدایى از سیاست خارجى و همچنین موضع تهاجمى آقاى روحانى در مناظره با رقیب اصلى‌اش از رموز موفقیت و سرازیرى آراء به سبد وى مى‌دانم.

** گفتمان اعتدال از اعتبار افتاده است

گفتمانی که آقای روحانی برای انتخابات برگزید، گفتمان «اعتدال» بود. نسبت این گفتمان با گفتمان اصلاح‌طلبی چیست؟ تا چه‌حد اعتدال‌گرایان را به اصلاح‌طلبان نزدیک می‌دانید؟

گفتمانى که آقاى روحانى در ایام تبلیغات تحت عنوان اعتدال مطرح کرد، درعین‌حال که در راستاى گفتمان اصلاح‌طلبى بود به‌همان نسبت هم با گفتمان اصولگرایى جز درمواردى، وجه مشترک زیادی داشت و مورد اقبال بخش‌هایى از هردو جناح واقع شد. امروز و به‌دنبال عدم تحقق توقعات هر دو جناح، به‌نظرم آن گفتمان از حیّز انتفاع افتاده باشد. دقت در مواضع و انتقادات وارده از هر دو جناح به عملکرد دولت روحانی، مى‌توان به این چالش دوبعدى پى برد.

** پایگاه اجتماعی دولت یازدهم در بسیاری از مناطق سقوط کرد

عملکرد سه‌ساله آقای روحانی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ شاخص‌های این دولت در مقایسه با دولت قبل تا چه‌حد تفاوت کرده است؟

در دو سال اول، دولت در حوزه سیاست خارجى و اقتصاد توفیقات در خور توجهى کسب کرد که اکنون رو به افول و چالش گذاشته است که آن هم معلول علتهایى است که مجزا باید بازگو شود. همکارى با روسیه از جمله تن دادن به استقراض از آن کشور پیام خوشایندى براى دستاوردهاى برجام در واپسین ماههاى صدارت آقاى روحانى نبود. در حوزه سیاست داخلى از همان ابتدا دولت ناشیانه عمل کرد و در بسیارى از مناطق پایگا‌ههاى اجتماعی‌اش سقوط کرد.

هنوز آقاى روحانى غافل از این مطلب است که وزارت کشور که زیرمجموعه دولت است در واقع حیاط خلوت تیم آقاى لاریجانى شده و آقاى روحانى در این حوزه کاره‌اى نیست، در حالى‌که آقاى احمدى‌نژاد بر این وزارتخانه تسلط بیشترى داشت. احمدی‌نژاد اجازه عدول از منویات خود را به آنان نمى‌داد اما اکنون هر استانى ساز خود را مى‌زند.

** برخی اصلاح‌طلبان از سر ناچاری از روحانی حمایت می‌کنند/ روحانی تنها در شعار خود را همسو با اصلاح‌طلبان نشان می‌دهد

عملکرد روحانی در پاسخ به مطالبات اصلاح‌طلبان به‌عنوان بزرگترین حامیان وی چگونه بوده؟ ایشان تا چه‌حد توانست پاسخگوی مطالبات اصلاح‌طلبان باشد؟

دولت فعلى با وجود کسب موقعیتهایى در حوزه‌هاى سیاست خارجى و اقتصادى از جمله مهار نسبى تورم اما از آنجایى که ترکیب دولتش از دو طیف سیاسى است و هرکدام دنبال سهم فزونترى هستند، نتوانست نظر هیچ‌کدام از جریانات را تمام و کمال تأمین کند. در واقع با نارضایتى طرفین مواجه است. پیش‌شرطهاى حمایت بعضى از گروهها و حامیان قبلى ایشان از هردو جناح براى انتخابات بعدى مؤید وجود گسلهایى است که هرچه به انتخابات نزدیک‌تر می‌شویم، فعالتر مى‌شوند.

مدیریت این زلزله کار دشوارى است. دولت آقاى روحانى در عمل نتوانسته رضایت اصلاح‌طلبان را حاصل کند از این رو بدنه اجتماعى اصلاح‌طلبان تقریباً از ایشان فاصله گرفته‌اند. سران برخى از احزاب اصلاح‌طلب از سر ناچارى محکوم به حمایت از ایشان هستند در صورتی که اشتباه مى‌کنند. بازیکنان اصلى دولت آقاى روحانى از تیم آقاى لاریجانى هستند. در انتخابات اخیر هم دیدیم، عنان اختیار دولت دست این طیف قرار داشت. خنثی‌سازى آقاى عارف پروژه مشترک دولت و تیم لاریجانى بود که با موفقیت اجرا شد تا مشت اصلاح‌طلبان خالى مانده و آقاى روحانى یکه‌تاز بماند. خبرهاى غیررسمى حاکى از خیز تشکیلات آقاى لاریجانى براى حضور بیشتر در دولت بعدى آقاى روحانى است، هرچند در شعار آقاى روحانى سعى دارد خود را همسو با اصلاح‌طلبان نشان دهد.

** بی‌رغبتی تودها و اقشار پائین جامعه به استمرار این دولت/ انحصارطلبان دوم خرداد در انتخابات مجلس ناپخته عمل کردند

تسنیم: وضعیت فعلی اصلاح‌طلبان را در مجلس از لحاظ انسجام و نقش‌آفرینی چطور می‌بینید؟ جایگاه این جریان در کشور از نظر اقبال عمومی چگونه است؟ تا چه‌حد می‌توانند پیروز انتخابات سال ۹۶ باشند؟

با توجه به عملکرد دولت آقاى احمدى‌نژاد، اصلاح‌طلبان از اقبال بالاترى نسبت به اصولگرایان در انتخابات ۹۲ برخوردار بودند اما ناکامى دولت آقاى روحانى در تحقق وعده‌هاى اجتماعى، اقتصادى و سیاست داخلى، امکان از دست دادن پایگاه‌هایى که در انتخابات قبلى در اختیار داشتیم بسیار جدى است. ارزیابى‌هاى ما نشان از بى‌رغبتى توده‌ها و اقشار پایین جامعه به استمرار این دولت است. اصلاح‌طلبان براى بقای اصلاحات بایستى از آقاى روحانى عبور کنند، حتی خود آقاى روحانى هم نباید ریسک حضور مجدد را داشته باشد. در انتخابات مجلس این دوره گروه‌های انحصارطلب درون جبهه اصلاحات همچون گذشته بلندپروازى و ناپخته عمل کردند و نتوانستند از ظرفیت اجتماعى ایجادشده براى اصلاح‌طلبان بهره مطلوب را ببرند. در بسیارى از استانها کسانى سکان اصلاحات را در دست دارند که به‌جاى اصلاح‌طلبى منفعت‌طلب هستند، از این رو نتوانستند به کسب اکثریت و یا حداقل کرسى‌هاى بیشتر در مجلس نائل شوند، بنابراین نمى‌توانند نقش مؤثرى در مجلس داشته باشند.

** کیش‌ومات کردن عارف؛ نتیجه سناریوی ماهرانه دولت و لاریجانی/ آقایان فکر می‌کنند پیروزی روحانی مرهون «وزیر مولتی‌میلیاردری» ستادش است!

تسنیم: با توجه به اینکه روحانى از نمایندگان ادوار مجلس است، دور قبل از حمایت گسترده همکاران خود برخوردار بود، به‌نظرتان در این دوره هم مورد حمایت شما خواهد بود؟

به سؤال خوبی اشاره کردید اما قبل از آن هم به این نکته اشاره کنم که در انتخابات ریاست مجلس وقتى جایگاه آقاى عارف تا حد یک نماینده عادى تنزل داده شد، دوستان چگونه مى‌توانند «سر کچل» دیگران را مداوا بکنند. کیش و مات کردن آقاى عارف سناریوی ماهرانه‌اى بود که دولت و تیم آقاى لاریجانى خزنده اجرایى کردند. بارها به تاکتیکهاى غلط دوستان اصلاح‌طلب اعتراض کردیم.

اما درباره سؤال شما به‌نظرم به هیچ وجه این اتفاق تکرار نخواهد شد. کمتر روزى است که با همکاران نماینده ادوار پیرامون این موضوع گفت‌وگو نداشته باشیم. دوسال قبل حدود پنجاه تن از نمایندگان ادوار از اقوام و مذاهب کشور به‌نمایندگى از ده‌ها نفر از همکاران طى طومارى به‌منظور بررسى عملکرد آقاى یونسى دستیار ویژه اقوام آقاى روحانى و میزان تحقق بیانیه ۱۰ ماده‌اى خواستار دیدار با آقاى روحانى شدند. این درخواست را شخصاً تحویل دفتر دولت در مجلس دادم. هرگز نه از طرف دفتر ریاست جمهورى و نه از طرف آقاى یونسى ترتیب اثرى داده نشد.

حضرات گمان کردند نابرده رنج گنج را برده‌اند، فکر کردند پیروزى آقاى روحانى مرهون ریاست وزیر مولتى‌میلیاردرى در ستاد رسمى ایشان بود، غافل از اینکه نقش و نفوذ برتر از آن، ستادهاى مردمى حامى آقاى روحانى بود. روزى در جمع نمایندگان وقت مجلس نهم از بى‌وفایى آقاى روحانى و تیمشان گلایه‌گذارى کردم. این پاسخ را به من دادند که آقاى روحانى به نمایندگان فعلى هم وقت نمى‌دهد در حالى که از نمایندگان دور هشتم شنیده بودم دیدار نمایندگان مجلس با شخص آقاى احمدى‌نژاد از دیدار با ریاست یک سازمان آسان‌تر بود. متأسفانه آقاى یونسى فکر کردند دستیار ویژه در امور اقوام مفهومش به‌کارگیری بستگان خودشان است. به‌کارگیری یکی از نزدیکانش در برخی گلوگاه‌های اقتصادى کشور و دامادشان به‌عنوان سفیرکبیر کشور روسیه از جمله این انتصابات خانوادگى است.

چرا استاندارهاى سمنان و کرمان با رویکرد اصلاح و تسریع در توسعه آن مناطق تغییر کرد اما استاندار ناکارآمد کردستان به‌دلیل وابستگى به جریاناتى در درون دولت تثبیت شد. سیاست دولت روحانى محرومیت زدایى از کردستان و دیگر استانهاى قوم‌نشین را نشان نمى‌دهد.

** تجربه نشان داد که روحانی قابل اعتماد نیست/ بابت حمایت از روحانی رسماً عذرخواهی می‌کنم

برخی اصلاح‌طلبها برای حمایت از آقای روحانی در انتخابات ۹۶، بحث «حمایت مشروط» را مطرح می‌کنند. نظر شما درباره حمایت مشروط از ایشان در سال ۹۶ چیست؟

قبلاً عرض کردم چالش اساسى این دولت پیش‌شرطهاى جناح‌های سیاسى کشور براى اعلام حمایت است. تنها روى میز اصلاح‌طلبان حمایت مشروط از آقاى روحانى قرار ندارد. این گزینه روى میز اصولگرایان نیز قرار دارد. نمره‌هاى ۱۶ و ۲۰ آقاى باهنر به دولت و تعارفات سیاسى و چراغ‌سبزهاى ایشان را اگر کنار اخبار غیررسمى تغییرات دولت بعدى و حضور تعداد بیشترى از دوستان آقاى لاریجانى که آقاى باهنر هم یکى از گزینه‌هاست کنار هم قرار داده و تحلیل کنیم، متوجه سناریوی جدیدى براى دورزدن اصلاح‌طلبان با استفاده از پتانسیل خود آنان هستیم.

عقلانیت حکم مى‌کند همچون سال ۸۴ عمل نکنیم چراکه آزموده را آزمودن خطا است. تجربه ما از آقاى روحانى نشان مى‌دهد وى فرد قابل اعتمادى نیست و براى ماندن در قدرت به هر چرخشى روى مى‌آورد. ستاد مشترک انتخاباتى اقوام ایرانى که این‌جانب مؤسس و گرداننده آن هستم تحت هیچ شرایطى از اقوام ایرانى براى رأى دادن مجدد به آقاى روحانى نه‌تنها دعوت نمی‌کند بلکه بابت حمایت دور قبل هم رسماً عذرخواهى مى‌کنیم. مردم باید بدانند اولین گام آقاى روحانى حذف تمامى فعالین حوزه حقوق اقوام و مذاهب ستاد انتخاباتى خویش بود. این امر نشانگر عدم اعتقاد ایشان به حقوق دیگران به‌خلاف شعار حقوق‌دانى است.

** اصلاح‌طلبان به‌فکر گزینه‌ دیگری باشند/ اگر از روحانی حمایت کنند، ۱۰ سال دیگر حجاریان می‌گوید در ۹۶ اشتباه کردیم

آیا اصلاح‌طلبها می‌توانند به‌روی آلترناتیوی غیر روحانی برای انتخابات ۹۶ فکر کنند؟

این‌جانب دو سال ونیم قبل در اولین حرکتهاى دولتمردان آقاى روحانى به این نتیجه رسیدم و اعلام کردم اصلاح‌طلبان باید به‌فکر گزینه دیگرى باشند. تأکید مى‌کنم اگر اصلاح‌طلبان دور بعدى روى آقاى روحانى سرمایه‌گذارى کنند، ده سال بعد تئوریسینهایى چون آقایان حجاریان و رضا خاتمى به‌جاى پوزش از مردم بابت خطایشان در سال ٨۴، رسماً اعلام می‌کنند که حمایتمان از آقاى روحانى در سال ۹۶ اشتباه بود.

قحط الرجال که نیست. هم بین اصلاح‌طلبان هم بین اصولگرایان هستند کسانی که بهتر از آقای روحانی دولت را اداره کنند. باید این نکته را توجه کرد که دور قبلى رأى ما به روحانى براى گذر از موانعى همچون رفع حصر و حقوق اقوام و مذاهب و … بود که همچنان باقى است. روحانی بارها از صحبت‌کردن درباره مسئله رفع حصر طفره رفته است. اگر هم بخواهد در آستانه انتخابات از این نمد کلاهى بسازد و هیجانى در انتخابات ایجاد کند، خطا رفته است چراکه باید جوابگوى تداوم چهار سال حصر دوران ریاستش بر شوراى عالى امنیت ملى هم باشد.

** گفت‌وگو از محمدعلی سافلی