افشای راه نفوذ نرم اسرائیل به کشورهای اسلامی

آوای جنوب
آژانس توسعه بین‌الملل اسرائیل (ماشاو) از طریق کمک‌های به اصطلاح توسعه‌ای به ویژه در حوزه علم و فناوری به دنبال ارائه چهره‌ای مثبت از رژیم صهیونیستی در دنیا و به طور خاص کمک به عادی سازی روابط آن با کشورهای اسلامی است.
پس از پایان جنگ جهانی دوم و منسوخ شدن روش استعمار و استبداد قبل از جنگ‌های جهانی کشورهای توسعه یافته با هدف تامین منافع راهبردی و گسترش نفوذ خود در کشورهای در حال توسعه و کمتر توسعه یافته، اقدام به تاسیس نهادهای متولی تحت عنوان «آژانس‌های توسعه» کردند.
این آژانس‌ها وظیفه تدوین برنامه جامع و انجام اقداماتی با هدف توسعه نفوذ اقتصادی، فرهنگی و سیاسی کشورهای متبوع خود را بر عهده دارند.
کار ویژه این آژانس‌ها در راستای توسعه نفوذ کشورهای خود، شناسایی چالش‌های کشورهای هدف عمدتا درحوزه‌های امنیتی، حکومتداری، اقتصادی و اشتغال، مشکلات زیرساختی، چالش‌های اجتماعی، مشکلات توسعه روستایی، چالش‌های آموزشی و زیست محیطی و آب و هوا است. در ادامه با استفاده از ضعف‌های موجود و ارائه راه‌حل‌هایی به ظاهر برطرف کننده این ضعف‌ها در قالب بشردوستانه، اقدام به ایجاد تعاملاتی با کشورهای هدف می‌کنند.
هدف از این تعاملات وابستگی سیاسی، اقتصادی و فرهنگی کشورهای هدف به کشورهای متبوع آژانس‌های توسعه است هرچند که ممکن است شرایط به گونه‌ای رقم بخورد که مشکلات این کشورها حل نشود. به عبارت دقیق‌تر کشورهای توسعه یافته در قالب آژانس‌های توسعه شیوه نوینی از استعمار، وابستگی و استقلال‌زدایی از کشورها را پیاده‌سازی می‌کنند.
این آژانس‌ها برای اجرای برنامه‌های خود، مبالغی را تحت عنوان کمک‌های رسمی توسعه (ODA) در دو بخش کمک‌های رسمی توسعه دوجانبه(مستقیم) یا چندجانبه (غیرمستقیم و توسط نهادهای بین‌المللی یا کشور ثالث) در راستای اهداف خود در کشورهای هدف هزینه می‌کنند. به‌طور کلی آژانس‌های توسعه در دو حوزه کمک‌های بشردوستانه و توسعه زیرساخت‌ها فعالیت می‌کنند.
الف) کمک‌های بشردوستانه: این نوع کمک‌ها در صورت بروز حوادث طبیعی، بحران‌های انسانی و جنگ باهدف کاهش درد و رنج قربانیان این حوادث و نجات جان آن‌هایی که در حوادث طبیعی آسیب دیده‌اند، به‌صورت سریع انجام می‌شود. هدف اصلی از ارائه این کمک‌ها توسط آژانس‌ها تغییر ذهنیت‌های منفی نسبت به کشورهای متبوع خود و تقویت روابط سیاسی کشورها است.
ب) کمک‌رسانی برای توسعه زیرساخت‌ها: هدف ظاهری این کمک‌ها، توسعه زیرساخت‌های نرم و سخت همچون حوزه‌های علمی، آموزشی، فناوری و تکنولوژی، کارآفرینی، امنیت غذایی و کشاورزی و مسائل حوزه زنان و برابری جنسیتی کشورهای در حال توسعه است. این درحالی است که این کمک‌ها در نهایت منجر به وابستگی کشورهای در حال توسعه به کشورهای توسعه‌یافته می‌شود.
نفوذ رژیم صهیونیستی در کشورهای اسلامی از طریق کمک‌های توسعه‌
یکی از استفاده‌کنندگان از ابزار آژانس‌های توسعه برای توسعه نفوذ خود در کشورهای دیگر، رژیم صهیونیستی است. برنامه‌های نفوذ رژیم صهیونیستی از طریق آژانس توسعه خود تحت عنوان ماشاو (Mashav) اجرا می‌شود.
این آژانس در سال ۱۹۵۸ ذیل وزارت امورخارجه رژیم تاسیس شد و مسئولیت طراحی، هماهنگی و اجرای برنامه‌های توسعه و همکاری رژیم صهیونیستی در سراسر جهان به‌ویژه در کشورهای درحال توسعه را عهده دار شد.
یکی از استفاده‌کنندگان از ابزار آژانس‌های توسعه برای توسعه نفوذ خود در کشورهای دیگر، رژیم صهیونیستی است. برنامه‌های نفوذ رژیم صهیونیستی از طریق آژانس توسعه خود تحت عنوان ماشاو (Mashav) اجرا می‌شود. این آژانس در سال ۱۹۵۸ ذیل وزارت امورخارجه رژیم تاسیس شد و مسئولیت طراحی، هماهنگی و اجرای برنامه‌های توسعه و همکاری رژیم صهیونیستی در سراسر جهان به‌ویژه در کشورهای درحال توسعه را عهده دار شد. برنامه‌های ماشاو اکثرا از طریق کارگاه‌ها و آموزش در زمینه های توسعه نوآوری و کارآفرینی، امنیت غذایی، کشاورزی، بهداشت و درمان و آموزش و پرورش که رژیم صهیونیستی در آنها مزیت نسبی، تخصص و دانش انباشته دارد، انجام می‌شود.
دریافت‌کنندگان اصلی کمک‌های رسمی توسعه‌ای رژیم در سال ۲۰۲۲ کشورهای اردن، تشکیلات خودگردان، اوکراین و هند بوده‌اند. نمودار زیر ده دریافت‌کننده اول ODA رژیم را در سال ۲۰۲۲ نشان می‌دهد. یکی از حوزه‌های هدف آژانس توسعه رژیم، کشورهای اسلامی است به طوری که در سال ۲۰۲۲ اردن رتبه نخست را از نظر سرمایه‌گذاری ماشاو دارد که این نشان از نفوذ رژیم در گلوگاه‌های این کشور و ایجاد وابستگی این کشور اسلامی است.
نمودار ۱ – ده کشور اول دریافت کننده کمک‌های رسمی توسعه‌ای رژیم صهیونیستی در سال ۲۰۲۲
با این حال تمرکز رژیم صهیونیستی بر ارائه کمک‌ در حوزه‌های کم هزینه و پربازده از جمله برگزاری دوره‌های آموزشی و انتقال دانش و فناوری با هدف توسعه نفوذ نرم به جای ایجاد زیرساخت‌های فیزیکی مانند سایر طرف‌ها، از نقاط تمایز اصلی میان کمک‌های رسمی توسعه‌ای رژیم اشغالگر با سایر کشورها است. براساس آمارهای سازمان بین‌المللی توسعه و همکاری اقتصادی (OECD) رژیم صهیونیستی تا قبل از سال ۲۰۲۲ کمک‌های رسمی توسعه‌ای دوجانبه خود را از کانال بخش عمومی در کشورهای مقصد هزینه می‌کرد.
در این سال هم زمان با عادی‌سازی روابط با کشورهای اسلامی با یک تغییر سیاست در روند مرسوم خود، کانال‌های کمک‌های رسمی توسعه‌ای دوجانبه خود را تنوع بخشیده‌ و سهم بخش عمومی را از ۱۰۰ درصد به ۸۱.۲ درصد کاهش داده است. در مقابل، کانال نهادهای علمی را به علت هزینه کم‌تر و خروجی بیشتر در دستور کار خود قرار داده است؛ به طوری که در سال مذکور رژیم صهیونیستی کمک‌های رسمی توسعه دوجانبه را ۱۲.۹ درصد از طریق دانشگاه‌ها، موسسات تحقیقاتی و اندیشکده‌ها و ۵.۸ درصد از کانال سازمان‌های غیردولتی به کشورهای هدف هدایت کرده است.
همه این داده‌ها نشان از تغییر ریل سیاست‌گذاری رژیم در زمینه توسعه نفوذ خود دارد تا از این طریق هم به مراکز علمی و موسسات آموزشی و تحقیقاتی کشورها نفوذ کند و هم از طریق تعاملات علمی که دارای حساسیت‌های کمتری هستند، نفوذ سیاسی، اقتصادی و فرهنگی خود را بسط دهند.
نمودار ۲- کانال‌های هدایت کمک‌های رسمی توسعه‌ای رژیم صهیونیستی. منبع: OECD
غفلت ایران در استفاده از ابزار کمک‌های توسعه‌ای
استفاده کشورهای مختلف به ویژه رژیم صهیونیستی از ابزار آژانس توسعه و کمک‌های توسعه‌ای برای بهره‌مندی از فرصت‌های سیاسی و اقتصادی در راستای تامین منافع و توسعه نفوذ در حالی است که جمهوری اسلامی ایران با وجود برخورداری از توانمندی‌های علمی، فنی و مهندسی، پزشکی، اردوهای جهادی و برخی تجربه‌های موفق اقتصادی از این ابزار بی‌بهره است. این ابزار در کنار توسعه عمق استراتژیک جمهوری اسلامی سبب جلوگیری از نفوذ سیاسی، اقتصادی و فرهنگی رژیم صهیونیستی در کشورهای منطقه و اسلامی می‌شود.
از این رو با توجه به تحولات اخیر منطقه و نفوذ رژیم در لایه‌های مختلف کشورهای اسلامی و از سویی دیگر کم‌هزینه بودن استفاده از این ابزار، ضرورت دارد جمهوری اسلامی ایران با هدف کاهش وابستگی کشورهای اسلامی به رژیم صهیونیستی در حوزه‌های نرم و کاهش نفوذ رژیم در کشورهای اسلامی، نهاد متولی برای توسعه نفوذ منطقه‌ و بین‌المللی در حوزه‌های نرم و اقتصادی ایجاد کند.
#نفوذ_در_کشورهای_اسلامی
#کمک_توسعه_ای
#آژانس_توسعه_بین‌الملل_اسرائیل