بوق سحری و افطاری در اداره ترابری شرکت نفت، نوستالوژی گچسارانی‎‌ها در ماه مبارک رمضان

از قدیم الایام مردم برای بیدار شدن در سحرهای ماه مبارک رمضان و تشخیص وقت دقیق سحر و انجام عمل مخصوص از وسایل و روشهای گوناگونی استفاده می‌کرده‌اند که بعضی از این روشها امروزه نیز متداول است.

مثلا یکی از روشهای قدیمی برای بیدار شدن در سحرهای ماه رمضان صدای نقاره بوده است که معمولا در شهرهای بزرگ نقاره‌خانه‌ای بزرگ داشتند.

در بوشهر نیز به وسیله دمام زدن توسط دو نفر در هر محله‌ای و با در دست گرفتن فانوس و خواندن اشعاری مردم را بیدار می‌کردند و در روز عید نیز از مردم محله عیدی می‌گرفتند.

اما مردم گچساران کوچک و بزرگ از زمانی که شرکت نفت را شناختند با بوق ممتد آن نیز آشنایی کامل دارند و سالهاست با صدای دلنشین این بوق انس عجیبی پیدا کرده‌اند و نزدیک افطار که می‌شود همه به هم می‌گویند الان شوت (سوت) یا به قولی بوق را می‌زنند به طوری که هنگام سحر و به خصوص هنگام افطار لحظه‌ای که مادر خانه سفره افطار را پهن کرده و همگی دور آن جمع شده‌اند همگی منتظر صدای این بوق هستند.

در گچساران هر ساله رسم بر این است ۴۵دقیقه مانده به اذان صبح بوق ممتد در اداره ترابری شرکت بهره برداری نفت و گاز گچساران به صدا درمی‌آید تا تمام مردم شهر را بیدار کند تا خود را آماده خوردن سحری کنند و دو دقیقه مانده به اذان صبح بوق ممتد دیگری به صدا در می‌آید تا روزه‌داران بدانند چیزی به اذان صبح نمانده است.

بعضی از همان دوران کودکی از خود سوال می‌کردند راستی این بوق کجاست؟ و چه کسی آن را به صدا در می‌آورد؟

آغاز نصب و استفاده از این آژیر‌‌ها در مسجدسلیمان و آبادان و گچساران بود و به تدریج با کشف و بهره‌برداری و ایجاد مناطق جدید نفتی‌‌؛ درجاهای دیگر نیز مورد استفاده قرار گرفتند‌‌.

بیشتر نمونه‌‌های تهیه شده بدین منظور نیز آژیر‌‌های ساخته شده در کارخانجات SECOMAK بودند که دارای تجربه‌‌ای فراوان در این زمینه بود‌‌.

آژیر‌‌ها بر فراز تاسیسات نفتی قرار گرفتند تا صدای آن در منازل کارگران به خوبی شنیده شده و آنان را به کار روزانه فرا خوانی کند.

به وسیله همین آژیر‌‌ها‌‌؛ که در آبادان به آنها «فیدوس» و در مسجدسلیمان ‌به گویش بختیاری‌‌؛ تحت عنوان «شیت کارخونه» (سوت کارخانه) و امروزه در گچساران به عنوان بوق سحری از آنها یاد می‌‌‌ شود ‌‌؛ کارگران متوجه شروع و پایان زمان کار خود می‌‌‌شدند.

این بوق ممتد یا همان آژیر خطر فیدوس نام دارد که در اداره ترابری شرکت نفت گچساران قرار گرفته و به وسیله کارکنان این اداره سالهاست هنگام سحر و افطار مهمان مردمان شهر است که جا دارد در این ماه مبارک تجلیل ویژه‌ای از این عزیزان به عمل آوریم و یادی از آنها کرده باشیم.

کسانی که سالها سر موقع و دقیق بوق بیدار باش را به صدا در می‌آورند و جالبتر از همه این است امروزه با وجود اوقات شرعی در منازل و زیرنویس‌های صدا و سیما اما شهروندان بام نفتی ایران هر کجای شهر که هستند در سحر و افطار در انتظار شنیدن این صدا هستند.