تعریف اصولگرایی از دیدگاه رهبر معظم انقلاب اسلامی چیست؟

رهبر معظم انقلاب اسلامی تعریفی جامع از «اصولگرایی» دارند و بارها در دیدار با مسئولان نظام و دیدار با رئیس جمهور و اعضای هیات دولت ضمن اشاره به رویکردهای اصولگرایانه در کشور به تبیین شاخص های اصولگرایی پرداخته اند.

آوای جنوب؛

حضرت آیت‌الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی تعریفی جامع از «اصولگرایی» دارند و بارها در دیدار با مسئولان و کارگزاران نظام مقدس جمهوری اسلامی و دیدار با رئیس جمهور و اعضای هیات دولت ضمن اشاره به رویکردهای اصولگرایانه در کشور به تبیین شاخص های اصولگرایی پرداخته اند.
در این نوشتار سعی داریم به مهم ترین شاخص های «اصولگرایی» در کلام رهبر فرزانه انقلاب اسلامی بپردازیم:

تعریف اصولگرایی
رهبر معظم انقلاب اسلامی «اصولگرایی» را این گونه تعریف کرده اند؛ « اصولگرایى به حرف نیست؛ اصولگرایى در مقابل نحله‏هاى سیاسى رایج کشور هم نیست. این غلط است که ما کشور یا فعالان سیاسى را به اصولگرا و اصلاح‏طلب تقسیم کنیم: اصولگرا و فلان؛ نه. اصولگرایى متعلق به همه‏ى کسانى است که به مبانى انقلاب معتقد و پایبندند و آنها را دوست می ‏دارند؛ حالا اسمشان هر چه باشد.»۱
چنان که از بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی برمی آید، اصولگرایی با حرف و شعار شناخته نمی شود، بلکه در عمل پدیدار می گردد؛ یعنی زمانی می توانیم بگویم که اصولگرایی در جامعه حکم می راند که مسئولین، کارگزاران و دولتمردان نظام مقدس جمهوری اسلامی در عمل به اصول اصولگرایی پایبند باشند و آن اصول را در جامعه پیاده کنند. اما اصول اصولگرایی کدامند؟
در ادامه به شاخص ترین اصولی که رهبر معظم انقلاب اسلامی برای اصولگرایی برشمرده اند، اشاره داریم.

اصل اول: ایمان و هویت اسلامى و انقلابى و پایبندى به آن
اصولگرا در درجه اول ایمان روشن بینانه به خدای خویش دارد، اصولگرا به مبانی انقلاب اسلامی معتقد بوده و به این مبانی پایبند است و می کوشد تا دیگران را نیز با این مبانی آشنا سازد، اما در این راه هیچ گاه ، دین و ایمان دیگران را به طور کامل کنار نگذاشته و قصد آن ندارد که تعصبهای فرقه ای را مشتعل سازد و همه را به جان هم بیندازد.
چه نیکوست که اصل اول اصولگرایی را در آیینه رهنمودهای مقام معظم رهبری به نظاره بنشینیم؛ ایشان اصل اول اصولگرایی را ایمان و هویت اسلامی و انقلابی و پایبندی به آن دانسته و می فرمایند: «وظیفه‏ى مهم این است که ما پایه‏هاى یک ایمان روشن‏بینانه و استوار را در ذهن نسلهاى جوان و رو به رشد خودمان تقویت کنیم؛ ایمانِ دور ازخرافه‏گرى و سست‏اندیشى، ایمانِ روشن بینانه، ایمانِ به دین، ایمانِ به نظام، ایمانِ به مردم، ایمانِ به آینده، ایمانِ به خود، ایمانِ به استقلال کشور و ایمانِ به وحدت ملى و ایمانى که در هیچ بخشى برافروزنده‏ى آتشهاى تعصب فرقه‏اى نباشد. این را من تکرار و تأکید مى‏کنم و به همه مى‏گویم: این غلط است که ما به نام ایمان اسلامى یا ایمان مذهبى حرفى بزنیم و کارى بکنیم که تعصبهاى فرقه‏اى را دائم مشتعل کنیم و همه را به جان هم بیندازیم؛ قضیه اصلاً این‏طورى نیست. به ایمان خودتان پایبند باشید؛ با هر کسى هم که از لحاظ ایمان مذهبى یا دینى با شما مخالف است، بحث بکنید، مجادله بکنید، استدلال بکنید، منطق بکنید و او را به فکر خودتان معتقد بکنید؛ اما تعصب‏افروزى نکنید؛ «و جادلهم بالّتى هى احسن». این، قرآن است. چرا یک عده‏اى نمى‏فهمند؟! من نمی ‏دانم.»۲
اصولگرا «نوآور» و «نواندیش» است؛ اصولگر می کوشد تا نگاهی نو به دنیا داشته باشد؛ نگاهی نو به مردم و جامعه، نگاهی نو به دین، نگاهی نو به خدمت گذاری، نگاهی نو به عدالت گستری، نگاهی نو به اقتصاد، نگاهی نو به سیاست، نگاهی نو به زندگی و…
اصولگرا هیچ گاه خود را یکسره پایبند ریشه ها نکرده و هر روز نگاهی نو به آینده دارد و به اصلاح مداوم می اندیشد. اصولگرا در حالی که در «امروز» زندگی می کند، به «فرداها» می اندیشد و فکرهای نو و حرفهای نو دارد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی به خوبی به این نکته اشاره کرده و می فرمایند: « بعضی ها خیال مى‏کنند که نوآورى در دین امکان ندارد! گنجینه‏ى منابع اسلامى و دینى ما بى‏پایان است؛ ما به قدر وسع خودمان، فقط چند سطل آب از این چشمه‏ى جوشان برداشته‏ایم؛ تلاش کنیم و فکرهاى نو و حرفهاى نو در زمینه‏هاى مختلف تولید کنیم. این قرآن یک اقیانوس بى پایان است؛ خیلى حقایق هست؛ نه «خیلى»، بلکه بیشترِ حقایق عالم را که ما از قرآن مى‏توانیم بفهمیم، هنوز نفهمیده‏ایم. فکر کردن، استخراج کردن، نوآورى کردن و سخن نو را در مقابل افکار عمومى متفکران و اندیشمندان مسلمان قرار دادن، یکى از کارهاى ماست.»۳
آری اصولگرا با ایمان به خدای بزرگ، هرگز هویت اسلامی خود را فراموش نمی کند، به مبانی انقلاب اسلامی معتقد بوده و نیک می داند که انقلاب اسلامی چه آرمان های مقدسی دارد، بنابراین برای تحقق آرمان های مقدس انقلاب اسلامی حاضر به بالاترین درجه ایثار و خودگذشتگی؛ شهادت در راه اسلام است.
اصولگرا به وحدت امت اسلامی می اندیشد و برای تحقق این هدف والا و مقدس تلاش می کند، او فضیلت های اخلاقی را در جامعه رشد می دهد و به اسلام ناب محمدی (ص) فکر می کند و اعتقاد دارد که باید همواره پرچم جمهوری اسلامی ایران برافراشته باشد تا روزی پرچم انقلاب اسلامی را به دستان مبارک حضرت صاحب الزمان؛ مهدی موعود (عج) بسپارد و انقلاب خمینی کبیر (ره) را به انقلاب مهدی موعود (عج) پیوند دهد.
کلام رهبر معظم انقلاب اسلامی در این خصوص، بسیار شیرین و آموزنده است؛ « ایشان می فرمایند: پرچم برادرى اسلامى را با همه‏ى ملتهاى اسلامى بلند کنیم و فضیلتهاى اخلاقى را در جامعه رشد بدهیم: همکارى، گذشت، کمک، صبر، حلم؛ اینها خلقیات اسلامى است؛ اینها را در جامعه رشد بدهیم. این، همان ایمان و هویت اسلامى و انقلابى است که اصل اول است.»۴

اصل دوم: عدالت
اصولگرا همواره دغدغه اجرای عدالت در جامعه را دارد. او می‌کوشد که حضرت علی (ع) را که مظهر عدل و عدالت بر روی زمین است‏‏، سرمشق و الگو قرار داده و حتی به نزدیکان خود نیز کوچکترین امتیازی ندهد. اصولگرا نیک می داند که تنها راه کشورداری اجرای واقعی عدالت است.
اصولگرا معنای واقعی عدالت را خوب می داند‎؛ او می داند که عدالت به معنای « قرار دادن هر چیز در جای خود و یا انجام دادن هر کاری به نحو شایسته» است. او می داند که اگر روزی عدالت واقعی در جامعه اجرا گردد‏، هیچ فقیری وجود نخواهد داشت‏، بنابراین اصولگرا می کوشد تا عدالت واقعی را در جامعه پیاده کند هر چند که این امر به مذاق برخی خوش نیاید. اصولگرا نیک می داند که عدالت بهتر و شریف تر از بخشش است، چرا که به این کلام حضرت علی (ع) ایمان دارد که حضرت می فرمایند: «عدالت، هر چیزی را در جای خود می نهد، در حالی که بخشش آن را از جای خود خارج می سازد. عدالت تدبیر عمومی مردم است. در حالی که بخشش گروه خاصی را شامل است. پس عدالت شریف تر و برتر است».۵ اصولگرا به این اصل ایمان دارد که عدالت است که می تواند تعادل اجتماعی را حفظ کند، همه را راضی نگه دارد و به اجتماع سلامت و به روح جامعه آرامش بدهد. اصولگرا برای رشد اقتصادی جامعه و اجرای عدالت برنامه ریزی می کند و هرگز در اجرای این برنامه ها عدالت را فراموش نمی کند.
کلام رهبر معظم انقلاب اسلامی در این خصوص شنیدنی است‎؛ ایشان می فرمایند:«فلسفه‏ى وجودى ما، عدالت است. این که ما برنامه‏ى رشد اقتصادى درست کنیم و بگذاریم بعد از حاصل شدن دو، سه برنامه رشد اقتصادى، به فکر عدالت بیفتیم، منطقى نیست. رشد اقتصادى باید همپاى عدالت پیش برود؛ برنامه‏ریزى کنند و راهش را پیدا کنند.»۶
حضرت آیت الله خامنه ای عدالت را این گونه تعریف می کنند: «… حالا عدالت چیست؟ البته ممکن است درمعنا کردن عدالت، افرادى، کسانى یا گروههایى اختلاف نظر داشته باشند؛ اما یک قدر مسلّمهایى وجود دارد: کم کردن فاصله‏ها، دادن فرصتهاى برابر، تشویق درستکار و مهار متجاوزان به ثروت ملى، عدالت را در بدنه‏ى حاکمیتى رایج کردن – عزل و نصبها، قضاوتها، اظهار نظرها – مناطق دوردست کشور و مناطق فقیر را مثل مرکز کشور زیر نظر آوردن، منابع مالى کشور را به همه رساندن، همه را صاحب و مالک این منابع دانستن، از قدرِ مسلّمها و مورد اتفاقهاى عدالت است که باید انجام بگیرد. بنابراین، عدالت یک اصل است و نیازمند قاطعیت.»۷
چنان که رهبر معظم انقلاب اسلامی اشاره فرموده اند‏، اصولگرا از عدالت تعریفی حقیقی دارد‎؛ او برای اجرای عدالت‏، فاصله طبقاتی را کم می کند، به همه افراد جامعه فرصت های برابر می دهد، دست متجاوزان به ثروت ملی را قطع کرده و اجازه نمی دهد که ذره ای از بیت المال به ناحق مصرف گردد، او اگر مسئولی را عزل یا نصب می کند بر اساس میزان لیاقت و کارآمدی اوست. اصولگرا برای اجرای عدالت واقعی حاضر نیست کوچکترین ظلمی در حق کسی اعمال شود. سیاست اقتصادی اصولگرا در مورد عدالت اقتصادی، سیاستی قاطع است که به او اجازه نمی دهد برای اینکه مردم را به خود جذب کند، دست به حربه های سیاسی زده و با توزیع ناعادلانه ثروت بین مردم ، آنان را مطیع و فرمانبردار خود کند، اصولگرا حتی با کوچکترین بی عدالتی به مبارزه بر می خیزد.
چنانکه گفتیم اصولگرا برای اجرای عدالت، حضرت علی (ع) را الگو قرار می دهد و عدالت واقعی را در جامعه اجرا می کند. در حکومت اصولگرا، شخصیت زدگی باعث بی عدالتی نمی گردد و اصولگرا هرگز حاضر نمی شود در اجرای عدالت، فضایل و کمالات اشخاص را در نظر گرفته و اجرای حکم کند. در رفتار و نگاه اصولگرا نیز عدالت جاری است؛ به گونه ای که او در نگاه کردن ها و ملاحظات خود، مساوات را رعایت می کند.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در خصوص اجرای واقعی عدالت در جامعه‏، توصیه هایی حکیمانه دارند؛ ایشان می فرمایند:« عدالت، با من بمیرم، تو بمیرى درست نمى‏شود؛ عدالت، با تعارف درست نمى‏شود؛ اولاً قاطعیت مى‏خواهد، ثانیاً ارتباط با مردم مى‏خواهد، ثالثاً ساده‏زیستى و مردمى بودن لازم دارد و بالاتر از همه، خودسازى و تهذیب مى‏خواهد؛ این هم جزو پیش شرطها و پیش نیازهاى اجراى عدالت است. اول، باید خودمان را درست کنیم و یک دستى به سر و صورت خودمان بکشیم، تا بتوانیم عدالت را اجرا کنیم؛ وظیفه‏ى من و شما اینهاست. واقعاً باید با ویژه‏خواران و فساد مبارزه کنیم.»۸
آری اصولگرا به اصل مهم «عدالت»، اعتقاد و ایمان راسخ دارد و نیک می داند که باید ولایت فقیه پشتوانه عدالت اجتماعی باشد؛ اصولگرا می‌داند که نظام جامعه اسلامی زمانی می تواند عدالت را به معنای واقعی کلمه در جامعه بگستراند که ولایت فقیه زمام امور را به دست بگیرد و نظارت عادلانه برای اجرای عدالت داشته باشد.

اصل سوم: حفظ استقلال سیاسى
اصولگرا نان به نرخ روز نمی خورد. اصولگرا حرفش یکی است. سیاست در منظر اصولگرا تعریفی دیگر دارد‏‎؛ سیاست اصولگرا عین دیانتش و دیانت او عین سیاستش است. در سیاست اصولگرا‏، مکر و دروغ راه ندارد. در سیاست اصولگرا هدف وسیله را توجیه نمی کند، بنابراین اصولگرا هرگز به خود اجازه نمی دهد تا برای آنکه رای مردم جامعه را بدست آورد، به فریب آنها دست زند. اصولگرا نیک می داند که شعار اصلی انقلاب اسلامی «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» بوده و است، بنابراین همواره استقلال سیاسی، اقتصادی و فرهنگی خود را حفظ می کند و هرگز این اجازه را به دیگران نمی دهد که برای او تصمیم بگیرند، برای کشور او تصمیم بگیرند، برای مردم او تصمیم بگیرند و تعیین تکلیف کنند و …
سیاست اصولگرا حرکت های رفورمیست و فرمالیسم (ظاهر پرستی و ظاهرسازی) که تنها به ظاهرسازی و ریاکاری توجه دارند، را نفی می کند. سیاست اصولگرا در برخورد با مردم به گونه ای است که در آن نژادپرستی و قومیت گرایی راه ندارد و به خودبرتربینی توجهی نمی شود، بلکه سیاست اصولگرا در برخورد با مردم، برابری و برادری امت مسلمان است.
سیاست اصولگرا در برخورد با خویشاوندان نیز، تامل برانگیز است؛ سیاست اصولگرا در برخورد با خویشاوندان به گونه ای است که تفکر اگوستانتریسم (خودمداری و خودمحوری) را نفی می کند یعنی به خود اجازه نمی دهد که خویشاوندی را تنها به خاطر اینکه نسبت خویشاوندی با وی دارد، امتیازی دهد تا خود را در نظر آنان محبوب گرداند و خویشاوندان را از خود راضی نگه دارد.
سیاست اصولگرا در برخورد با دشمن نیز روشن و آشکار است؛ اصولگرا از صلح و پیشنهاد صلح استقبال می کند و صلح را تایید می کند، اما این به معنای آن نیست که اصولگرا جهاد مقدس را نفی کند، بلکه او در برخورد با دشمن، بسته به موقعیت و مصلحت نظام سیاسی و جامعه اسلامی، سیاست «صلح» و یا «جهاد مقدس» را انتخاب می کند.
اخلاق سیاسی اصولگرا به گونه ای است که او به طور شفاف اصول سیاست اجتماعی خود را برای مردم جامعه تشریح می کند و در این راه هرگز دست به انحراف افکار نمی زند و همه را به یک دیده می نگرد. سیاست اصولگرا ، تفکر دپراتیزه (انحراف افکار عمومی) را نفی می کند و اخلاق سیاسی او به گونه ای است که جز حق و حقیقت در سیاست های حکومتی وی راه ندارد.
اصولگرا استقلال سیاسی خود را حفظ می کند و این گونه نیست که اگر روزی بی مهری در حق او صورت گیرد، زبان به شکوه گشاید، بلکه اصولگرا در برخورد با فتنه ها، بهترین راه حل یعنی استقامت را برمی گزیند. اصولگرا در برخورد با موضع گیری های سیاسی ناپسند، سیاست «نکوهش» را در پیش می گیرد.
پست های سیاسی در نظر اصولگرا کوچکترین ارزشی ندارد، بلکه این پست های سیاسی تنها میدان آزمایش انسان ها است و او می داند که در هر مقامی و در هر پستی باید خدمت گذار مردم جامعه باشد و برای رضای خدا کار کند نه برای خشنوی و رضایت افراد خاص.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در بیانات خود ضمن اشاره به اصل چهارم اصولگرایی‏، نکته مهمی را در این خصوص متذکر می گردند: « این، خیلى مهم است؛ این، جزوِ مبانى اصولى نظام است. این استقلال، استقلال سیاسى، اقتصادى و فرهنگى است. ما باید این بندهاى اختاپوس فرهنگىِ تحمیل شده‏ى به وسیله‏ى غرب را از دست و پاى خودمان باز کنیم؛ این هم یکى از اصول ماست. آن حرکتى، آن جریانى، آن شعارى و آن برنامه‏ریزى‏اى که در آن استقلال کشور و ملت دیده نشود، اصولگرایانه نیست.»۹
آری اصولگرا تا عمل نکند، رعد و برقی ندارد و تا نبارد سیل جاری نمی سازد.

اصل چهارم: تقویت خودباورى و اعتماد به نفس ملى
اصولگرا به این اصل اعتقاد و ایمان دارد که «ایرانی می تواند»، بنابراین او سعی دارد خودباوری و اعتماد به نفس ملی را در مردم جامعه خود تقویت کند تا روزی ایران اسلامی بتواند با تکیه بر نیروی فکری جوان ایرانی، به پیشرفت های نوین در همه عرصه ها نایل آید. اصولگرا حس خودباوری و اعتماد به نفس ملی را از بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی به ارث برده است‎؛ او به یاد دارد که خمینی کبیر (ره) چگونه به مردم ایران اسلامی فهماند که ایرانی می‌تواند.
اصولگرا نیک می داند که خودباوری و اعتماد به نفس ملی بود که نهضت ملی شدن صنعت نفت را رقم زد، خودباوری و اعتماد به نفس ملی بود که موفقیت های ایران اسلامی را در عرصه فناوری صلح آمیز هسته ای به گوش جهانیان رساند. پس اصولگرا به این اصل ایمان دارد و سعی دارد با تکیه بر این اصل به موفقیت های روز افزون در تمام عرصه ها نایل گردد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در خصوص اصل چهارم اصولگرایی، توصیه هایی حکیمانه دارند‎؛ ایشان می فرمایند: « … استقلالِ اعتماد به نفس ملى و خودباورى، فقط به این چیزها منحصر نمى‏شود که ما مى‏توانیم سد درست کنیم؛ مى‏توانیم نیروگاه درست کنیم و مى‏توانیم بدون کمک خارجى کارهاى بزرگ و پروژه‏هاى عظیم را راه‏اندازى کنیم، بلکه باید در سیاست، فلسفه، ابتکارهاى مردمى و ارزشهاى اخلاقى هم خودباورى داشته باشیم.»۱۰

اصل پنجم: جهاد علمى
رهبر معظم انقلاب اسلامی، اصل پنجم اصولگرایی را جهاد علمی برشمرده اند و جهاد علمی را جزو مبانی اصولگرایی دانسته اند. حال باید بدانیم که اصولگرا برای نهضت تولید علم در کشور، چه رسالتی بر عهده دارد.
رهبر فرزانه انقلاب اسلامی به خوبی، به رسالت اصولگرا در این امر مهم اشاره کرده و می فرمایند: « ما باید بر ثروت علمى بشر بیفزاییم. نگویند نمى‏شود؛ مى‏شود. یک روزى بشریت فناورى ریزترینها – نانوتکنولوژى – را نمى‏شناخت، بعد شناخت. امروز صد تا میدان دیگر ممکن است وجود داشته باشد که بشر نمى‏شناسد؛ اما مى‏توان آنها را شناخت و مى‏توان جلو رفت. البته مقدمات دارد؛ اما آن مقدمات را هم مى‏شود با همت فراهم کرد. من یک روز در مجموعه‏ى جوانها و اهل دانشگاه گفتم من توقعم زیاد نیست؛ من این را از شما جامعه‏ى علمى کشور توقع مى‏کنم که شما پنجاه سال دیگر – پنجاه سال، نیم قرن است – در رتبه‏ى بالاى علمى دنیا قرار داشته باشید؛ این توقع زیادى است از یک ملت با استعداد؟ اما اگر بخواهیم این اتفاق بیفتد، از الان باید سخت کار کنیم. شرطش تنبلى نکردن است؛ غفلت نکردن است؛ خست نورزیدن است؛ از ورود در این راه وحشت نکردن است و میدان دادن و پرورش نخبگان علمى است.»۱۱
مدیریت علمی اصولگرا در جهت تولید علم و دانش در جامعه است. او به جوانان تشنه کار و فهمیدن، میدان می دهد، امکانات را در اختیار آنان قرار می دهد تا آنان در دامان ایران اسلامی پرورش یابند. اصولگرا ارزش واقعی علم را می داند و به آن بها می دهد، به جوان جویای علم بها می دهد. اصولگرا نیک می داند که اگر او فرصت های علمی را برای جوان ایرانی مهیا سازد، آینده از آن ایران اسلامی است و آن روز است که می توانیم چشم اندازهای ۲۰ ساله و حتی بیشتر را ارایه دهیم و افق دید خود را گسترش دهیم.

اصل ششم: تثبیت و تأمین آزادى و آزاداندیشى
اصولگرا به کرامت و ارزش والای انسان و آزادی و آزاداندیشی توجه ویژه دارد. تعریف اصولگرا از آزادی و آزاداندیشی همان تعریف قانون اساسی جمهوری اسلامی از آزادی است؛ « در جمهوری اسلامی ایران آزادی و استقلال و وحدت و تمامیت ارضی کشور از یکدیگر تفکیک ناپذیرند و حفظ آنها وظیفه دولت و آحاد ملت است. هیچ فرد یا گروه یا مقامی حق ندارد به نام استفاده از آزادی به استقلال سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و نظامی و تمامیت ارضی ایران کمترین خدشه وارد کند و هیچ مقامی حق ندارد به نام حفظ استقلال و تمامیت ارضی کشور آزادی های مشروع را، هر چند با وضع قوانین و مقررات، سلب کند.»۱۲
اصولگرا خود آزاد است؛ آزادی که توام با مسئولیت در برابر خداوند متعال است. اصولگرا به آزادی و حق آزاداندیشی افراد جامعه احترام می گذارد اما هرگز اجازه نمی دهد افرادی به نام استفاده از آزادی، به استقلال سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و نظامی و تمامیت ارضی ایران اسلامی کمترین خدشه ای وارد کنند. اصولگرا مرزی برای آزادی افراد جامعه ترسیم کرده است؛ او تا حدی به افراد آزادی می دهد که قسط و عدل، استقلال سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و همبستگی ملی تامین می شود و هر گونه ستمگری و ستم کشی و سلطه گری و سلطه پذیری نفی می شود.
کلام رهبر معظم انقلاب اسلامی در این خصوص بسیار شیرین و آموزنده است؛ ایشان می فرمایند: «آزادى را نباید بد معنا کرد. آزادى یکى از بزرگترین نعمتهاى الهى است که یکى از شعبش آزاداندیشى است. بدون آزاداندیشى، این رشد اجتماعى، علمى، فکرى و فلسفى امکان ندارد. در حوزه‏هاى علمیه، دانشگاه و محیطهاى فرهنگى و مطبوعاتى، هو کردن کسى که حرف تازه‏اى مى‏آورد، یکى از بزرگترین خطاهاست؛ بگذارید آزادانه فکر کنند. البته من فهم غلط از آزادى را تأیید نمى‏کنم؛ من باز گذاشتن دست دشمن را در داخل براى اینکه مرتباً گاز سمّى تولید کند و در فضاى فرهنگى یا سیاسى کشور بدمد، تأیید نمى‏کنم؛ من براندازى خاموش را – آن‏چنانى که خود آمریکاییها گفتند و عواملشان چند سال قبل در اینجا سادگى و بى‏عقلى کردند و به زبان آوردند – برنمى‏تابم و رد مى‏کنم؛ اما توسعه‏ى آزادى و رها بودن میدان براى پرورش فکر و اندیشه و علم و فهم، ربطى به اینها ندارد. ظرافتى لازم است که آدم این دو منطقه را از همدیگر باز بشناسد و مرز اینها را معین بکند. آزادى و آزاداندیشى، یکى از مبانى اصلى اصولگرایى است.»۱۳

اصل هفتم: اصلاح و تصحیح روشها (اصلاحات)
اصولگرا، اصلاحگری وارسته است که اصلاحات را جزو مبانی اصولگرایی می داند و همواره در پی اصلاحات است. اما کدام اصلاحات؟! و بر اساس کدام معیارها؟!
رهبر فرزانه انقلاب اسلامی این گونه به این پرسش پاسخ داده اند؛ ایشان می فرمایند: « اصلاحات باید ضابطه‏مند و مبتنى بر ارزشها و معیارها و خط کشهاى اسلامى و ایرانى باشد. معیار اصلاحات، قانون اساسى است؛ بر این اساس، باید ما اصلاحات کنیم؛ ما به اصلاحات احتیاج داریم. اصلاحات، تصحیح روشهاى ماست؛ تصحیح هدفهاى مرحله‏اى ماست؛ تصحیح تصمیم‏گیریهاى ماست؛ تعصب نورزیدن روى تصمیم‏گیریها ناحق است. این، غیر از ساختارشکنى و مبارزه‏ى با قانون اساسى، مبارزه‏ى با اسلام و مبارزه‏ى با استقلال یک کشور است.»۱۴

اصل هشتم: شکوفایى اقتصادى
رهبر معظم انقلاب اسلامی، اصل هشتم اصولگرایی را شکوفایی اقتصادی که همان رسیدگی به زندگی مردم و رسیدگی به اقتصاد کشور است، می دانند.
اصولگرا به اقتصاد به عنوان وسیله می نگرد نه هدف. اصولگرا اقتصاد را وسیله ای برای رفع نیازهای افراد جامعه در جریان رشد و تکامل آنها می بیند، بنابراین هرگز به خود اجازه نمی دهد اقتصاد را هدف قرار داده و به تمرکز و تکاثر ثروت و سودجویی بیاندیشد. اصولگرا به رشد اقتصادی فکر می کند به این فکر می کند که چگونه می تواند به زندگی مردم جامعه خود رسیدگی کند و اقتصاد کشور را شکوفا سازد؟
رهبر فرزانه انقلاب اسلامی در خصوص اصل هشتم اصولگرایی و شکوفایی اقتصاد کشور توصیه های دارند؛ ایشان می فرمایند: « ما احتیاج داریم که از سرمایه‏گذارى حمایت بشود؛ کارآفرینى بشود؛ تولید داخلى ترویج بشود؛ با قاچاق و فساد مجدّانه مبارزه بشود؛ اشتغال به عنوان یک مبناى اصلى و یک هدف مهم دنبال بشود؛ ثبات و شفافیت و انسجام سیاستها و مقررات اقتصادى انجام بشود – مقررات اقتصادى‏اى که امروز یک چیزى بگوییم، فردا عوضش بکنیم، فایده‏اى ندارد – مقررات اقتصادى و قوانین ما باید هم ثبات داشته باشند که مردم بتوانند روى آن برنامه‏ریزى کنند، هم باید منسجم باشد و با هم بخواند و شفاف باشد. بازاریابى جهانى، یکى از مهمترین وظایف براى رونق اقتصادى کشور است – که جزوِ کارهایى است که ما نکرده‏ایم و جزوِ کم‏کاریهاى ماست – و اطلاع‏رسانى کامل از فعالیتها و برنامه‏ها؛ ما بایستى اینها را در نظر داشته باشیم. البته برنامه‏هاى راهبردى اساسى کشور نباید از نظر دور بماند؛ مسئله‏ى ذخایر ارزى مطمئن که کشور بتواند با شوکهاى اقتصادى و ارزى مقابله کند؛ تأمین منابع تولید و سرمایه‏گذارى؛ برنامه‏هاى راهبردى تولید و انتقال آب و انرژى در کشور، جزوِ مسایلى است که ما در چند سال آینده به شدت نیازمان به آنها محسوس خواهد شد؛ اینها بایستى با جدیت دنبال بشود؛ اینها جزوِ همان مقوله‏ى رونق اقتصادى کشور است.»۱۵

سخن پایانی
نویسنده بر این اعتقاد است که: برای اینکه اصولگرا باشیم نیازی نیست که جایی، نام خود را ثبت کرده باشیم، نیازی نیست وابسته به حزب یا جناحی خاص باشیم، نیازی نیست شعار دهیم و نتوانیم آن شعارها را عملی سازیم. برای آنکه اصولگرا باشیم کافی است که به اصولی که رهبر معظم انقلاب اسلامی برای اصولگرایی برشمرده اند، ایمان داشته باشیم و به آن اصول عمل کنیم. آری همه ما ایرانیان می توانیم اصولگرا باشیم.
و در پایان منشور اصولگرایی را که سال گذشته در جلسات مشترک میان جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و جامعه روحانیت مبارز به تصویب رسیده و محور وحدت جریان اصول‌گرایی محسوب می‌شود را برای دید عموم قرار می دهم.
منشور اصولگرایی که در جلسات مشترک میان جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و جامعه روحانیت مبارز به تصویب رسیده و محور وحدت جریان اصول‌گرایی محسوب می‌شود، دارای ۱۲ باید با عنوان شاخص و ۱۲ نباید است.

متن کامل این منشور ۲۴گانه بدین شرح است:

مبانی(اصول پایه): اسلام، جمهوری اسلامی(قانون اساسی) خط و سیره امام، ولایت فقیه

شاخص‌ها:

۱٫ دفاع از ارزش‌های اسلامی

۲٫ پایبندی به مبانی انقلاب اسلامی

۳٫ التزام عملی به ولایت فقیه و فصل‌الخطاب قرار دادن رهبری

۴٫ احترام و توجه به جایگاه اجتهاد و مرجعیت و نقش روحانیت

۵٫ ساده زیستی و پرهیز از تجمل‌گرایی و توجه ویژه به طبقات ضعیف و نیازمند

۶٫ اعتقاد به مردم‌سالاری دینی

۷٫ عدالت محوری

۸٫ تأکید به پیشرفت همه‌جانبه کشور

۹٫ اداره امور بر اساس موازین اسلامی و فرهنگ ساده‌ زیستی، قانون، برنامه و حسن تدبیر

۱۰٫ التزام به تعامل و هماهنگی میان قوا تحت هدایت رهبری

۱۱٫ دشمن‌شناسی و استکبار ستیزی

۱۲٫ تلاش برای وحدت امت اسلامی.

نبایدها:

۱٫ نافرمانی صریح، ضمنی و پنهانی از اوامر و تدابیر رهبری

۲٫ نادیده گرفتن جریان گذشته انقلاب و زیر سؤال بردن ارزش‌های آن

۳٫ بی‌توجهی به سرمایه انسانی کارآمد و به‌کارگیری افراد فاقد تعهد و تخصص

۴٫ عدم رعایت موازین اخلاقی (توهین، تحقیر و …)

۵٫ خروج از خط امام

۶٫ عدم رعایت اصل عزت اسلامی و مصلحت کشور در ارتباط با دشمنان انقلاب

۷٫ بی‌احتیاطی در مصرف بیت‌المال

۸٫ ایجاد فضای تعارض و اختلاف در جامعه و ایجاد تفرقه بین نیروهای وفادار و همراه انقلاب و رهبری

۹٫ بی‌توجهی به قوانین و نقض مقررات

۱۰٫ تضعیف حرکت جمعی و فعالیت هماهنگ

۱۱٫ بی‌تفاوتی نسبت به مفاسد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی

۱۲٫ عدم رعایت اصل تولی و تبری.
کوچیک شما هستم

پاورقی ها:
۱ تا ۴- بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در دیدار مسؤلان و کارگزاران نظام جمهورى اسلامی (۲۹/۳/۱۳۸۵)
۵- نهج البلاغه
۶ تا ۱۱- بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در دیدار مسؤلان و کارگزاران نظام جمهورى اسلامی ( ۲۹/۳/۱۳۸۵)
۱۲- اصل نهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
۱۳ تا ۱۵- بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در دیدار مسؤلان و کارگزاران نظام جمهورى اسلامی ( ۲۹/۳/۱۳۸۵)