آیا انتخابات مجلس دهم استانی خواهد بود؟

طرح “استانی شدن انتخابات مجلس” اگرچه در ادوار مختلف مطرح شده اما تا کنون بی نتیجه مانده است.

آوای جنوب؛

شاید بتوان گفت این طرح بعد از “لایحه جرم سیاسی” قدیمی ترین طرحی است که بررسی آن در دوره های مختلف مجلس به سرانجامی نرسیده است. چه آنکه این طرح اولین بار در مجلس پنجم مطرح شد اما به دلایل مختلف در همان مجلس و در دوره های بعد مسکوت ماند. آخرین بار آن هم در مجلس هفتم بود. وقتی که نمایندگان، در آغاز سال ۸۶ طرحی را تصویب کردند که بر مبنای آن انتخابات دوره هشتم مجلس به صورت آزمایشی در استان‌های اصفهان، آذربایجان شرقی، زنجان، فارس، گیلان و لرستان اجرا می‌شد وبعد مجلس با توجه به نتایج آن درباره اجرای قطعی انتخابات استانی در سراسر کشور تصمیم‌گیری می کرد. با این وجود اما این طرح در اردیبهشت همان سال با ایراداتی از سوی شورای نگهبان روبرو و رد شد تا باز هم سرنوشت نامعلومی پیدا کند.

طولانی شدن بازه رسیدگی به این طرح و نامعلوم بودن سرنوشت آن، این گمانه زنی را تقویت کرد که علت به سرانجام نرسیدن این طرح ترس برخی از نمایندگان از کم شدن شانس خود برای ورود دوباره به مجلس است. امری که عباس زارع زاده سخنگوی کمسیون شوراها با قاطعیت آن را رده کرده و می گوید: “این ادعا درست نیست. چرا که اتفاقا این نمایندگان مجلس هستند که دوباره این طرح را به جریان انداختند و سرسختانه پیگیر تصویب آن هستند. پیش از این در دوره های قبل چندین بار طرح استانی شدن مورد تصویب مجلس قرار گرفت اما با ایراداتی از سوی شورای نگهبان رد شد. به همین دلیل هم از سوی نمایندگان مسکوت ماند”.

مجلس نهم و استانی شدن انتخابات

به هر ترتیب طرح استانی شدن انتخابات بار دیگر در مجلس نهم ( آذرماه ۹۳ ) و با امضای ۱۶۹ نماینده و البته با تغییرات تازه ای مطرح شد. همان موقع نمایندگان با ۱۳۳ رای موافق و ۶۴ رای مخالف یک فوریت بررسی آن را به تصویب رساندند تا شاید بتوانند به پروسه کشدار و چندین ساله تصویب این طرح پایان دهند و انتخابات مجلس دهم در اسفندماه سال جاری را بر مبنای آن برگزار کنند. اگر این هدف عملی شود در آن صورت در انتخابات مجلس دهم، استان ها حوزه های انتخابی اصلی و شهرستان های هر استان حوزه های فرعی محسوب خواهند شد. هر کاندید در حوزه انتخابی فرعی مورد نظر خود ثبت نام خواهد کرد اما این بار نه فقط رای دهندگان آن حوزه فرعی بلکه همه رای دهندگان استان مربوطه می توانند به او رای دهند. به گفته نمایندگان قرار نیست تعداد نمایندگان فعلی هر استان با اجرای این طرح کاسته شود.

طرح استانی شدن انتخابات تقدیم هیئت رییسه مجلس شده است

بعد از تصویب یک فوریت بررسی طرح استانی شدن انتخابات، اوایل بهمن ماه نمایندگان موافق و مخالف این طرح برای نزدیک شدن بیشتر دیدگاه هایشان بهم نشست مشترکی برگزار کردند. کمسیون شوراهای مجلس هم در هفته پایانی سال ۹۳ بررسی این طرح را در نشست این کمسیون آغاز کرد. تا آنجا که هفته گذشته این کمسیون در ادامه بررسی این طرح نشست مشترکی با علی لاریجانی رییس مجلس برگزار کرد. نشستی که در آن لاریجانی بر ضرورت دقت بیشتر در بررسی این طرح تاکید کرده بود. حالا اما عباس زارع زاده سخنگوی کمسیون شوراها در گفت و گو با خبرآنلاین از تصویب همه بندهای طرح استانی شدن انتخابات در این کمسیون خبر داده و می گوید: در آخرین جلسه کمسیون که یکشنبه برگزار شد مواد باقی مانده از طرح استانی شدن انتخابات نیز تصویب شد و کمسیون طرح را به هیئت رییسه مجلس ارجاع داد تا هر چه زودتر در صحن علنی مطرح شده و برای انتخابات مجلس دهم اجرایی شود.

آیا این طرح به انتخابات مجلس دهم خواهد رسید؟

اما بر خلاف امیدواری سخنگوی کمسیون شوراها که می گوید: “با پیگیری و جدیت نمایندگان این طرح برای انتخابات مجلس دهم اجرایی خواهد شد”؛ دولتی ها اظهار نظری متفاوت در این زمینه دارند. از جمله محمدحسین مقیمی معاون سیاسی وزیر کشور و رییس ستاد انتخابات شنبه گذشته در این باره گفت: طرح استانی شدن انتخابات در دست بررسی است و هنوز نتیجه قطعی حاصل نشده است. افزون بر این سید علی میرباقری مشاور وزیر کشور نیز در این باره گفته است: “امکان اینکه این طرح به انتخابات آینده مجلس برسد، بسیار کم است. چون فرآیند تصویب و ابلاغ آن روندی بسیار طولانی دارد و با این که فوریت آن تصویب شده، به خاطر مخالفان فراوانی که در مجلس دارد بعید است به این دوره برسد”.

سیاست های کلی انتخابات همسو با طرح استانی شدن انتخابات مجلس

در کنار تلاش نمایندگان برای تغییر در روند برگزاری انتخابات مجلس، اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز در حال تدوین سیاست های کلی انتخابات برای بهبود روند انتخابات در کشور هستند. اینکه تا چه میزان طرح استانی شدن انتخابات مجلس در راستای سیاست های کلی انتخابات پیش رفته است؛ پرسشی است که سخنگوی کمسیون شوراها درباره آن اینگونه به خبرآنلاین پاسخ می دهد: نمایندگان کمیسیون شوراها نشست مشترکی با اعضای مجمع داشتند و طرح استانی شدن کاملا همسو با سیاست های کلی انتخابات پیش می رود. به گفته دخیل عباس زارع زاده، مجمع خواستار استانی شدن صرف انتخابات مجلس بود. اما اعضای کمسیون با تمهیداتی تلاش کردند تا هم انتخابات استانی باشد و هم شهرستان های هر استان هم نماینده داشته باشند. آنگونه که زارع زاده می گوید بعد از این نشست مشترک قرار شد تا استانی شدن انتخابات به این نحو انجام شود که هر نماینده با کسب ۱۵ درصد آراء در حوزه انتخابیه خود به اضافه کسب اکثریت رای در استان مربوطه می تواند وارد مجلس شود. و البته انتخابات نیز یک مرحله ای خواهد بود.

حالا باید منتظر ماند و دید آیا بالاخره مجلس نهم می تواند نقطه پایانی بر بررسی طرح استانی شدن انتخابات بگذارد و انتخابات مجلس دهم به صورت استانی برگزار شود یا خیر؟.

در ادامه نگاهی گذرا خواهیم انداخت به اظهارات موافقان و مخالفان طرح استانی شدن انتخابات: