پتروشیمی که روی کاغذ ماند، پروژه‌ای در گرداب بلاتکلیفی ۱۸ ساله

شیراز-آوای جنوب- حدود ۲ دهه است که زمین‌های شهرستان ممسنی در استان فارس، میزبان پروژه‌ای بلاتکلیف با نام «پتروشیمی ممسنی» است. طرحی که قرار بود موتور محرکه اقتصاد منطقه باشد، اما امروز تنها با تلی از خاک و حصاری سیم خاردار به یادگار مانده است.

شهرستان ممسنی، با دارا بودن مخازن نفت و گاز، می‌توانست به قطب صنعتی جنوب ایران تبدیل شود، اما امروز به واسطه پروژه‌های نیمه‌کاره‌ای مانند «پتروشیمی ممسنی»، به نمادی از توسعه نیافتگی بدل می‌شود.

این طرح که در سال ۱۳۸۶ با شعار محرومیت‌زدایی و ایجاد هزاران شغل کلنگ‌زنی شد، پس از نزدیک به ۲ دهه، حتی از مرحله حصارکشی فراتر نرفته است. در حلی که قرار بود سالانه سه هزار تن پلی‌اتیلن سنگین تولید کند و خوراک صنایع پایین دستی را تامین کند، اکنون نه تنها اجرایی نشده، بلکه میلیون‌ها دلار سرمایه ملی را در گردابی از بی‌برنامگی غرق کرده است.

این بلاتکلیفی، علاوه بر تحمیل هزینه های هنگفت، اعتماد مردم به اجرای پروژه‌های کلان را نیز خدشه‌دار ساخته شده است. این پرسش مطرح می‌شود که آیا اراده‌ای برای نجات این طرح و احیای سرمایه از دست‌ رفته وجود دارد یا ممسنی همچنان باید چشم به راه «طلوعی نیامده» باشد؟

پتروشیمی ممسنی، پتروشیمی کاغذیپتروشیمی که روی کاغذ ماند، پروژه‌ای در گرداب بلاتکلیفی ۱۸ ساله

استان فارس دارای بیشترین تعداد پتروشیمی های نیمه کاره و بلاتکلیف است. هیات وزیران در سال ۱۳۸۶ با هدف محرومیت‌زدایی و توسعه صنعتی مناطق محروم استان و با تعهد تامین خوراک از خط اتیلن مرکز، با راه‌اندازی پتروشیمی در شهرهای فیروزآباد، فسا، جهرم و داراب با مشارکت بخش خصوصی موافقت کرد که تاکنون با گذشت حدود ۱۵ سال به مرحله جدی از ساخت نرسیده اند.

البته ۲ پتروشیمی دیگر نیز در شهرستان های کازرون و ممسنی کلنگ‌زنی شده که آن‌ها هم تاکنون سرنوشتی مشابه داشته‌اند.

حدود ۲ دهه است که پتروشیمی ممسنی بر زمین مانده و روی کاغذ جا خوش کرده است و جزو پتروشیمی های کاغذی کشور به حساب می آید. فقط زمینی مسطح شد و دور تا دور ان را سیم خاردار محصور کرده است.

این طرح بلاتکلیف و نیمه‌کاره حتی از مرحله انتخاب زمین و حصارکشی فراتر نرفته‌، پروژه ای که قرار بود خوراک آن توسط پتروشیمی گچساران تامین شود اما با توجه به تکمیل‌نشدن این پروژه‌ و چند پروژه دیگر شامل دهدشت، بروجن، کازرون حتی پتروشیمی گچساران هم به دردسر افتاد.

طبق اعلام رئیس مجتمع پتروشیمی گچساران، این مجتمع با هدف تامین خوراک مجتمع‌های زیرمجموعه پتروشیمی باختر (واقع در مسیر خط لوله سراسری اتیلن غرب) و همچنین مجتمع‌های پتروشیمی منطقه دنا شامل پتروشیمی چهارگانه ممسنی، دهدشت، بروجن و کازرون ساخته شده است اما متاسفانه امروز حدود ۵۰ درصد ظرفیت این واحد صنعتی، خوراک دریافت می‌کنیم که مجبور می‌شویم حدود ۲ همت (۲۰ هزار میلیارد ریال) محصول اتیلن را بسوزانیم.

اکنون پتروشیمی ممسنی به دلیل دوری از منابع آب ارزان و پایدار در وضعیت غیرفعال به سر می‌برد. این پتروشیمی که با وعده اشتغال جوانان شهرستان، رفع بیکاری و رونق اقتصادی کلنگ زنی شد، اما در عمل به دلیل نبود منابع آبی به صورت بلاتکلیف رها شده است
سرنوشت تلخ پتروشیمی ممسنی

بررسی مشخصات طرح پلی‌اتیلن سنگین ممسنی نشان می‌دهد این مجتمع به سالانه بیش از سه میلیون مترمکعب آب نیاز دارد. منبع تامین آب این مجتمع از طریق حفر چاه در نظر گرفته شده بود که به گفته رهام پیکری فرماندار وقت ممسنی، چاهی برای تامین آب این پروژه حفر شد اما به دلیل اینکه بافت چاه آهکی و مناسب آب آشامیدنی بود، با توجه به نیاز شدید شهرستان ممسنی به آب، ترجیح بر این شد که این چاه برای آب آشامیدنی استفاده شود.

از سوی دیگر اگر سد پارسیان ممسنی احداث می شد مشکل آب این کارخانه رفع و اقتصاد شهرستان متحول می شد.کلنگ سد پارسیان در سال ۱۳۷۲ زمین‌زده شد و حالا ۳۰ سال از قدمت آن می‌گذرد و احداث آن مطالبه جدی مردم این شهرستان است.این سد با پیشرفت حدود ۱۵ درصد در فاصله ۵۰ کیلومتری شهرستان ممسنی و ۱۲۰ کیلومتری شهر شیراز در استان فارس بر روی رودخانه فهلیان از سرشاخه‌های رودخانه زهره قرار دارد.

محمدرضا عارف معاون اول رییس جمهور در مهرماه سال گذشته طی مکاتبه‌ای رسمی با رییس سازمان برنامه و بودجه کشور، دستور داده تا اعتبارات لازم به منظور تکمیل و بهره‌برداری این پروژه تأمین شود.

امید نصیبی نماینده مردم شهرستان‌های ممسنی و رستم در مجلس شورای اسلامی هم سرعت بخشی در روند تکمیل این سد را از مطالبات جدی مردم منطقه می‌داند و معتقد است توقف ادامه فعالیت این سد اجحافی آشکار در حق کشاورزان و زارعان این شهرستان‌های کم برخوردار بوده است.

باید منتظر ماند و دید که آیا انتظار ۳۱ ساله مردم فارس به ویژه ساکنان شهرستان‌های ممسنی و رستم پایان می یابد و چرخ تولید در پتروشیمی ممسنی به حرکت در می آید یا خیر

گام های پرشتاب برای احیای پتروشیمی ممسنی

نماینده مردم شهرستان های ممسنی و رستم در مجلس شورای اسلامی گفت: در ماه های اخیر ۲ نشست با مسئولان پتروشیمی کشور برای تعیین تکلیف پروژه پتروشیمی ممسنی برگزار شده است.

امید نصیبی تاکید کرد: قرار است به زودی نشستی با محمد شریعتمداری مدیرعامل شرکت هلدینگ خلیج فارس برگزار و در خصوص تعیین تکلیف طرح پتروشیمی ممسنی تصمیمات لازم اتخاذ شود.

نماینده مردم شهرستان های ممسنی و رستم در مجلس شورای اسلامی با اشاره به آب‌بر بودن پتروشیمی ممسنی و نبود آب کافی در منطقه، گفت: استفاده از تصفیه پساب برای تامین آب این مجتمع در نشست تعیین تکلیف پتروشیمی در هلدینگ خلیج فارس هم مطرح خواهد شد.

نصیبی عنوان کرد: حتی اخیرا با یک سرمایه گذار وارد مذاکره شده ایم و در صورت منتج شدن به نتیجه، سرمایه گذار وارد میدان خواهد شد و عملیات اجرایی طرح از سر گرفته خواهد شد.

وی ادامه داد: جذب سرمایه‌گذار جدید در سال «سرمایه‌گذاری برای تولید» با هدف رشد تولید و تکمیل طرح پتروشیمی به‌عنوان یک راهبرد اساسی مورد توجه قرار دارد
پتروشیمی ممسنی در حد یک تابلو باقی ماند

امام جمعه شهرستان ممسنی نیز گفت: ما یکی از کشورهای مطرح دنیا در زمینه پتروشیمی هستیم اما در شهرستان ممسنی این نام همچون داغی ۱۸ ساله بر دل مردمان ما نشسته و پتروشیمی ممسنی نامش تنها در تابلو بورس می‌درخشد اما در واقع فقط زمین مسطحی است که با سیم محافظت می‌شود.

حجت الاسلام حسین شاکری افزود: بزرگترین دغدغه مسئولان ممسنی بیکاران تحصیلکرده‌ای است که شغلی پیدا نمی‌کنند.

وی ادامه داد: در سال‌های گذشته جوانان ما در سایه نبود صنعت در ممسنی، به کارگری در عسلویه و ماهشهر پناه می‌بردند اما اکنون بومی گزینی دست ما را بسته و هزاران جوان آماده کار چشم انتظارند اما کاری وجود ندارد.

🟥 پروژه پتروشیمی ممسنی، تقریباً زمین ۹۳ هکتاری است که ظاهرا جز فنس کشی دور زمین، پیشرفت قابل توجه دیگری نداشته است.

۱۵ آبان ۱۴۰۳ حسابرس مستقل و بازرس قانونی این پتروشیمی اعلام کرد که پیشرفت فیزیکی پروژه حدود ۶ درصد بوده و به علت عدم تامین منابع مالی و مشکلات ناشی از تحریم، طی سال مالی منتهی به پایان ۱۴۰۲، پروژه فاقد پیشرفت بوده و دستیابی به تداوم فعالیت شرکت، منوط به تامین مالی قابل توجه است.

طبق اظهارنظر حسابرس و بازرس، پتروشیمی ممسنی که یکی از شرکت‌های فرعی صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس است و با هدف تولید پلی‌اتیلن سنگین تأسیس شده بود، حالا در مرحله توقف است؛ چراکه مشکل تأمین مالی دارد.

صورت‌های مالی ۶ ماهه این شرکت در نیمه نخست سال جاری نشان می‌دهد پتروشیمی ممسنی در این مدت، ۲ میلیارد و ۳۴۹ میلیون تومان زیان خالص داشته است که نسبت به مدت مشابه سال قبل، افزایش معنادار ۱۵۶ درصدی دارد. این در شرایطی است که رقم زیان انباشته تا پایان شهریور ۱۴۰۳ با رشد ۳۰۳ درصدی نسبت به پایان سال قبل، به رقم سه میلیارد و ۱۲۵ میلیون تومان افزایش یافته است.

پتروشیمی ممسنی با سرمایه ثبتی ۱۳۹ میلیارد تومانی، حالا از یک سو با توقف در مرحله پروژه مواجه است و از سوی دیگر، بر زیان انباشته اش افزوده شده است، شرکتی که در مجموع ۲۹ میلیارد و ۷۹۲ میلیون تومان نیز بدهی دارد