سرنوشت اعتبارنامه تاجگردون بعد از ارجاع به کمیسیون تحقیق چه می‌شود؟

آوای جنوب به نقل از گروه پارلمانی خبرگزاری فارس: نمایندگان مجلس شورای اسلامی در نشست علنی امروز (چهارشنبه ۲۱ خرداد) پارلمان بعد از آنکه گزارش شعبه ۱۲ بررسی اعتبارنامه‌های منتخبان را استماع کردند، با اخطار علیرضا زاکانی نماینده مردم قم مواجه شده و با رای مثبت به آن اعتبارنامه غلامرضا تاجگردون منتخب گچساران همچنان تایید نشده باقی ماند.

 پس از قرائت گزارش شعبه ۱۲ مبنی بر تایید اعتبارنامه تاجگردون، علیرضا زاکانی با استناد به اصول ۹۳، ۸۵ ، ۷۲ و ۷۳ قانون اساسی، گفت: براساس اصل ۹۳ قانون اساسی، مجلس بدون شورای نگهبان اعتبار قانونی ندارد، مگر در تصویب اعتبارنامه نمایندگان. در این اصل به لفظ مجلس و تصویب اشاره شده است. کلمه مجلس در این اصل به معنای اظهارنظر دو سوم نمایندگان بوده و رأی فرد فرد نمایندگان موضوعیت دارد.

نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی افزود: در اصل ۸۵ قانون اساسی آمده است که سمت نمایندگی مگر در موارد خاص قائم به شخص نیست، بنابراین نمایندگان نمی توانند وظایف خود را به شعب واگذار کنند.

وی با استناد به اصل ۷۲ قانون اساسی تصریح کرد: مجلس شورای اسلامی نمی تواند قوانینی وضع کند که با اصول و احکام مذهب رسمی کشور یا قانون اساسی مغایرت داشته باشد. در سال ۹۷ پس از اصلاح آیین نامه، شورای نگهبان مرجع رسیدگی به این موضوعات شد.

زاکانی با اشاره به نامه آیت الله جنتی دبیر شورای نگهبان یادآور شد: در بند یک این نامه آمده است، ماده ۷ موضوع اصلاح ماده ۳۱ فراز دوم دو بخش دارد که اشکال بخش اول آن درباره تایید اعتبارنامه از این جهت که اعتبارنامه به تصویب مجلس نمی رسد، به قوت خود باقی است.

* یادآوری ایراد شورای نگهبان به نحوه تایید اعتبارنامه‌ها

وی با بیان اینکه پیش از این مطرح شده بود که اعتبارنامه تنها در صحن علنی مجلس قرائت شود که آیت الله جنتی نسبت به آن ایراد گرفته و مطرح کردند که اعتبارنامه باید به تصویب نمایندگان برسد، ادامه داد: در بخش دوم نامه مذکور با توجه به فراز اول مبنی بر عدم تصویب اعتبارنامه ها در مجلس موثر باشد، مغایر اصل ۹۳ قانون اساسی است. در بند دوم نیز آمده است در صدر ماده ۱۰ موضوع اصلاح ماده ۳۵ علی رغم اصلاح به عمل آمده با عنایت به اینکه ظاهر عبارت آن است که رئیس مجلس بدون رأی گیری اعلام نظر می نماید، ایراد سابق این شورا کماکان به قوت خود باقی است.

نماینده مردم قم در مجلس یازدهم بیان کرد: از آنجایی که کمیسیون آیین نامه قرائت به تصمیم گیری تغییر داد، این باعث شد تا شورای نگهبان این اعتبارنامه را پذیرفت، در حالی که مجلس باید درباره اعتبارنامه آقای تاجگردون تصمیم گیری کند و موضوع استماع نیست. اگر این رویه اصلاح نشود پایه غلطی گذاشته می شود که در مجالس آینده هر فردی می تواند نهایتاً با تامین نظر ۱۰ نفر اعتبارنامه خود را تصویب کند که در این شرایط مجلس مصلوب الید می شود.

زاکانی با بیان اینکه در صورت بروز شرایط فوق وصیت نامه حضرت امام خمینی (ره) مبنی بر اینکه مجلس با متخلفانی که از مجاری قانونی عبور کرده اند و در مجلس قرار گرفته اند، باید برخورد کند، اجرایی نمی شود، ادامه داد: نمایندگان نمی توانند سمت نمایندگی خود را به شعبه واگذار کنند.

* رئیس مجلس اخطار زاکانی را وارد دانست

محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این نماینده گفت: از آنجایی که سمت نمایندگی قابل واگذاری نیست، اخطار اصل ۸۵ شما را وارد دانسته و آن را به رأی می گذارم.

رئیس قوه مقننه گفت: براساس ماده ۱۹۴ آیین نامه داخلی مجلس پس از رأی گیری از نمایندگان، مسیر تصویب اعتبارنامه آقای تاجگردون مشخص می شود.

* تاجگردون: از قالیباف انتظار عنایت داشتم

غلامرضا تاجگردون منتخب مردم گچساران  بعد از این تصمیم رئیس مجلس خطاب به وی اظهار داشت: در انصاف وعدالت شما و هیأت رئیسه شکی ندارم ولی تذکراتی هم دارم.

وی افزود: انتظار داشتم که قبل از رأی‌گیری عنایتی داشته باشید اما اراده شما به رأ‌ی گذاشتن اخطار بود که این موضوع برخلاف اظهارنظر سخنگوی هیأت رئیسه بوده است اما تا امروز توکل به خدا کردم و حرفی نزدم.

وی افزود: برخلاف قوانین و آئین نامه شعبه و با گذشت تمامی زمان‌ها نایب رئیس مجلس نامه‌ای را به شورای نگهبان نوشته و در شعبه علیرغم آنکه قانون و آئین‌نامه اجازه نمی‌داد بر اساس آن عمل شد اما مشخص نیست بر اساس چه چیزی امروز شما رویکرد دیگری دارید.

منتخب گچساران در مجلس گفت: تاجگردون مظلومانه در مجلس بود، من داعیه بر ماندن و اصراری بر آن ندارم و کیفم را برمی‌دارم و از مجلس می‌روم اما شما هستید در درگاه قیامت و آخرت قرار دارید.

وی گفت: از آنجا که اسم من گفته شد باید بگویم دنیا گوشه‌ای از آخرت است؛ من در هر مقام و منصبی باشم باید پاسخگوی هر احد الناسی باشم و حتما در شعبه رسیدگی هم حضور پیدا خواهم کرد.

قالیباف رئیس مجلس هم در پاسخ به تاجگردون گفت: من و هیأت رئیسه قسم یاد کرده‌ایم ضمن اینکه از شما هم می‌خواهم آئین‌نامه و قانون اساسی را رعایت کنید. وی خطاب به تاجگردون گفت: شما وظیفه دارید قانون و آئین‌نامه را رعایت کنید.

رئیس مجلس اظهار داشت: وقتی اخطار قانون اساسی وجود دارد ما این اخطار را به رأی نمایندگان گذاشتیم که این موضوع دقیقا مُرّ آئین‌نامه است.

وی افزود: ‌شورای نگهبان شما را تأیید کرده است ضمن اینکه در شعبه هم بحث اعتبارنامه شما مطرح شده است در آئین‌نامه هم  عنوان شده که باید در مجلس اتفاق نظر باشد که این موضوع را هم به رأی مجلس گذاشته‌ایم لذا شما باید به رأی مجلس احترام بگذارید.

قالیباف خاطرنشان کرد: بعد از اینکه اخطار قانون اساسی رأی آورد پرونده شما به کمیسیون تحقیق می‌رود و ۱۵ روز وقت است و شما می‌توانید نظرت خود را به آنها بگویید؛ کمیسیون تحقیق یا اعتبارنامه شما را تایید می‌کند و یا رد اما اگر این اعتبارنامه رد شد موضوع مجددا به صحن می‌آید و شما در صحن وقت دارید اظهارنظر کنید سخنگوی شعبه هم می‌تواند اظهار نظر کند.

بر اساس این گزارش اعتبارنامه تاجگردون مورد اعتراض علیرضا زاکانی، علی اکبر کریمی، روح الله نجابت، علی خضریان، سیدنظام الدین موسوی، مجتبی رضاخواه، اقبال شاکری، احمد نادری و مالک شریعتی قرار گرفته بود که در جلسه دیروز شعبه ۱۲ مورد رسیدگی قرار گرفت و با ۹ رای موافق در مقابل ۷ رای مخالف تصویب شد.

* و حالا کمیسیون تحقیق؛ آیین نامه چه می‌گوید؟

حالا اما این کمیسیون تحقیق است که باید درباره اعتبارنامه تاجگردون تصمیم‌گیری کند. بر اساس ‌ماده ۶۸ آیین نامه داخلی مجلس گزارش هریک از شعب درباره تأیید یا رد اعتبارنامه‌ها بدون ذکر دلیل در مجلس قرائت می‌شود. درصورتی که گزارش شعبه مبنی‌بر رد‌ اعتبارنامه باشد و یا اینکه معترضین بر اعتراض خود باقی باشند، اعتبارنامه به کمیسیون تحقیق ارجاع خواهدشد.

‌ماده ۶۹ تصریح دارد: تحقیق ظرف حداکثر پانزده روز به دلائل و توضیحات کتبی شعب و معترضین (‌که باید ظرف پنج روز از تاریخ ارجاع‌اعتبارنامه به کمیسیون، به آن کمیسیون فرستاده باشند) رسیدگی می‌کند و پس از استماع و بررسی توضیحات شفاهی معترضین و مدافعات کتبی یا‌حضوری نماینده مورد اعتراض، نظر خود را به مجلس ارسال میدارد. ‌در صورت عدم حضور عمدی نماینده مورد اعتراض در کمیسیون و یا عدم ارسال مدافعات کتبی کمیسیون می‌تواند بدون استماع مدافعات وی نظر‌خود را به مجلس ارسال دارد.

بر مبنای ‌ماده ۷۰ آیین نامه داخلی مجلس ، چنانچه اعتبارنامه نماینده‌ای از طرف شعبه یا نماینده‌ای مورد اعتراض قرارگرفته و به کمیسیون تحقیق احاله شده باشد نظر کمیسیون ‌مذکور در مجلس قرائت
می‌شود.

اگر گزارش کمیسیون تحقیق مبنی بر رد اعتبارنامه باشد مخبر کمیسیون ادله رد اعتبارنامه را توضیح می‌دهد. در‌صورتی که گزارش مبنی بر تأیید صحت اعتبارنامه باشد و یا در موعد مقرر گزارش ندهد، ابتدا مخبر شعبه معترض، ادله رد اعتبارنامه را توضیح می‌دهد‌و نماینده معترض حداکثر به مدت نیم ساعت در رد اعتبارنامه صحبت می‌کند و در صورتی که معترضان متعدد باشند حداکثر تا سه نفر با توافق بقیه و‌ در صورت عدم توافق با قید قرعه انتخاب می‌شوند و هریک حداکثر به مدت نیم ساعت در رد اعتبارنامه صحبت می‌کنند. نماینده‌ای که اعتبارنامه‌اش‌مورد اعتراض قرار گرفته به مدت دو برابر وقت مخالفین می‌تواند صحبت کند و می‌تواند قسمتی از وقت خود را حداکثر به دو نفر از نمایندگان واگذار‌نماید.

‌ماده ۷۱ آیین نامه داخلی مجلس می‌گوید:  چنانچه نماینده بدون عذر موجه (‌به تشخیص هیأت رئیسه) تا ده روز پس از ابلاغ به وی برای دفاع از صحت اعتبارنامه خود در جلسه‌ حاضر نشود، مجلس با استماع
گزارش کمیسیون تحقیق و صحبت معترض وارد رأی‌گیری می‌شود.

بر اساس ‌تبصره این ماده  در صورتی که نماینده یا نمایندگان معترض به دلائل موجه در جلسه حضور
نداشته باشند می‌توانند با اطلاع قبلی هیأت رئیسه، دلائل‌اعتراض خود را کتباً به نماینده دیگری تحویل تا توسط او در مجلس قرائت گردد.

‌ماده ۷۲ آیین نامه هم تاکید دارد: اگر کمیسیون تحقیق ظرف پانزده روز نظر خود را به مجلس اعلام نکرد،
نماینده‌ای که اعتبارنامه‌اش مورد اعتراض واقع گردیده، می‌تواند‌طرح اعتبارنامه خود را همراه با ارائه دلایل عدم گزارش کمیسیون تحقیق، از مجلس درخواست بنماید. همچنین پانزده نفر از نمایندگان هم می‌توانند‌چنین تقاضایی را از مجلس بنمایند.

هیأت رئیسه موظف است در اولین فرصت این درخواست را در مجلس مطرح نماید. پس از استماع توضیح‌کمیسیون، مجلس در این مورد تصمیم می‌گیرد. در صورت موجه بودن علت تاخیر، مجلس می‌تواند مهلت را تا پانزده روز دیگر تمدید نماید. در غیراین‌صورت، اعتبارنامه در جلسه بعد مجلس مطرح می‌گردد و نماینده معترض و در صورت نبودن معترض مخبر شعبه مربوطه دلائل عدم تأیید صحت‌اعتبارنامه از طرف شعبه را در جلسه بیان می‌کند. پس از دفاع نماینده صاحب اعتبارنامه، مجلس وارد رأی‌گیری می‌شود.

بر اساس آیین نامه داخلی مجلس اخذ رأی نسبت به اعتبارنامه مورد اعتراض مخفی وبا ورقه مخصوص خواهد بود.

گفتنی است  نمایندگانی که هنوز اعتبارنامه آنان به تصویب نرسیده حق دادن رأی به جز در مورد اعتبارنامه نمایندگان و همچنین حق حضور در شعبه‌یا کمیسیون تحقیق، هنگام رسیدگی به اعتبارنامه خود را ندارند. درصورتی که از طرف شعبه یا کمیسیون یا با تقاضای خود برای ادای توضیحات دعوت‌شوند، حق رأی نخواهند داشت ولی حق اظهار نظر دارند.

اعضای کمیسیون تحقیق یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در جلسات شعب پانزده‌گانه مجلس و با رأی اکثریت اعضای شعب انتخاب شده‌اند. اعضای این کمیسیون عبارتند از:  مجید ناصری نژاد،  جواد نیک بین،  منصورعلی زارعی کیاپی، مهدی فرشادان،  عزت اله اکبری تالارپشتی، سید محمدرضا میرتاج الدینی،  حجت اله فیروزی،  علی جدی،  علیرضا پاک فطرت،  امان اله حسین پور، علی اصغر خانی،  احمد مرادی، سید حمیدرضا کاظمی و علی آذری