خنجر یادگاری‌نویس‌ها بر قلب اثر تاریخی بلادشاپور + تصاویر

میراث فرهنگی تبلور فرهنگ باور هنر و تاریخ هر سرزمین است که پاسداشت و نگاهداشت این میراث از گذشته تاکنون وجود داشته است.

با در نظر گرفتن این مهم که ریشه تاریخی هر دیاری به آثار به جا مانده از مردم آن بستگی دارد بالا بردن سطح آگاهی افراد جامعه در این خصوص اهمیت ویژه‌ای برای حفظ هویت فرهنگی، تاریخی و تکامل معماری آن دیار دارد.

در شهرستان متمدن کهگیلویه بافت ۴۵ هکتاری دهدشت از بزرگترین یادمان تاریخی دوران صفویه به یادگار مانده است.آثار تاریخی به جای مانده در بافت قدیم دهدشت میراث، اصالت و هویت این دیار به حساب می‌آید.

شهر قدیم دهدشت بر اساس دشت نوشته‌های تاریخی بلادشاپور نام داشت. این شهر به علت وجود ۷ امامزاده به شهر هفت گنبد نیز مشهور است. در شهر قدیم دهدشت قریب به دو هزار خانه، مسجد، کاروانسرا و دیگر ابنیه وجود داشته که بسیاری از آثار تاکنون بر جای مانده است.

معماری خاص به کار رفته در آثار و بناهای تاریخی بلادشاپور و آثار زیبایی همجون آب انبار، کراوانسرا، حمام، ارگ حکومتی و .. توجه فرهنگ دوستان و صاحب نظران را به خود جلب کرده است.

در این میان حمام کهیار با ۳۵۰ متر زیر بنا در ضلع غربی بافت و در مجاورت کاروانسرا با معماری فوق العاده‌ای بنا گذاشته و شامل گرم‌خانه،میان‌در و رختکن است.ورودی حمام به شکل زیبا و با اجرای مقرنس کاری ساخته شده است.

علاوه بر راهروی ورودی راهروی دیگری حوض را به گرم‌خانه متصل می‌کند، حوض‌ها با ساروج و گچ و سنگ ساخته شده و از طریق لوله‌های تمپوشه‌ای به همدیگر راه پیدا می‌کنند.

گرم‌خانه حمام در سطحی پایین‌تر سربینه با غرفه‌هایی در اطراف که حوضچه‌هایی در آن‌ها می‌باشد جهت استحمام و آبتنی و … بوده است. آب حمام پس از گرم شدن به حوضچه‌ها و سرویس‌های بهداشتی و نقاط دیگر حمام هدایت می‌شده است.

این اثر زیبای تاریخی در سال ۷۷ به طور کامل خاکبرداری و در سال ۷۸ تعمیراتی اضطراری روی آن صورت گرفته است. ساماندهی مرمت حمام و کاروانسرای بافت قدیم در سال ۹۲ با اعتبار هشت میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال به بهره‌برداری رسید.

پس از آن دست بی‌رحم برخی از گردشگران و افرادی که از ارزش و اهمیت آثار تاریخی اطلاع کافی ندارند پیکر بنای زیبای حمام را زخمی کرده است. رفتار غیر فرهنگی و ناپسند دست نوشته و یادگاری‌نویسی روی دیوارهای این بنای تاریخی ضمن زشت کردن فضای اثر تاسف علاقه‌مندان به میراث فرهنگی و تاریخی را به دنبال دارد.

حوادث ضد فرهنگی یادگاری‌نویسی و تخریب جزئی قسمتی از این اثر تاریخی و دیگر ابنیه موجود در بافت قدیم دهدشت در حالی زخمی بر پیکر اماکن تاریخی و مذهبی چندین هزار ساله این دیار می‌نشاند که از دیر باز برای حفاظت از هویت تاریخی و رساندن به نسل حاضر زحمات بسیاری کشیده شده است.

 اثر تاریخی حمام کهیار  در بافت قدیم دهدشت از هجمه‌های غیر فرهنگی گردشگران و مردم بی‌نصیب نمانده است.ثبت تصاویر نا زیبا بر روی بدنه این اثر باعث مخدوش شدن منظر این بنای تاریخی شده است.

*بنای تاریخی تخته سیاهی برای یادگاری و درددل‌ها

افرادی که بی‌هدف به حریم بافت وارد شده‌اند با خراش و یادگاری با زغال روی این بنای ارزشمند و میراثی که از گذشتگان به ما ارث رسیده است را با تخته سیاه اشتباه گرفته‌اند جسارت به آثار و ابنیه تاریخی است.

تمایل به جاودانه شدن در کنار میراثی که سال‌ها جاودانه مانده‌اند با هنرنمایی به هر قیمتی حتی آسیب رساندن به آثار ملی آرامش بصری گردشگران را به هم می‌زند.

این پدیده مذموم نه تنها منظره اثر را زشت کرده است بلکه نوع نگرش گردشگرانی که سفر آن‌ها جنبه فرهنگی دارد و نه تفریحی ،را نسبت به فرهنگ این دیار بد می‌کند.

خلا نصب تابلوهای بازدارنده در محوطه بافت و بناهای تاریخی بلادشاپور که می‌توانست در جهت اطلاع‌رسانی به مردم و کاهش یادگار نویسی موثر باشد کار را به جایی کشانده است که اکنون دیوارهای درونی حمام کهیار زیر زغال نوشته رو به سیاهی می‌رود.

آسیب‌رسانی به بناها و محوطه‌های تاریخی توسط گردشگران و مردم ریشه در نا آگاهی در سطوح مختلف جامعه در مورد اهمیت و قداست آثار تاریخی دارد.

اگر فرهنگ عمومی جامعه به این باور برسد که آثار تاریخی هویت ملت و نسل‌های آینده محسوب می‌شود و آسیب‌رسانی به آن پایمال شدن حق جامعه را به دنبال دارد نه تنها نا آگاهانه در صدد تخریب یا حکاکی روی آن بر نخواهند آمد بلکه نسبت به آن حساسیت هم خواهند داشت.

فرهنگ احترام و حفاظت از آثار تاریخی در بین اقشار نوجوان و جوان جا نیفتاده است. این افراد برای تخلیه عقده‌های روانی یا پر کردن خلا ناشی از این عقده‌ها، هیجان‌های تلمبار شده را از طریق تخریب و یا نوشتن یادگاری و جملات عاشقانه بر روی آثار ارزشمند هویتی تخلیه می‌کنند.

آثار موجود در بافت قدیم دهدشت در ایام سال گردشگران زیادی را به صرف تاریخ مهمان می‌کنند در این میان برخی از بازدیدکنندگان در گوشه و کنار بنای تاریخی با ثبت دل نوشته، اسم شهر، امضاء جمله عاشقانه و ..به خیال خودشان چیزی از خود به یادگار گذاشته باشند بدون توجه به اینکه این کار خنجری است بر قلب آثار تاریخی که میراث کهن این دیار است.

ریشه این پدیده مذموم در هر چه باشد اکنون خواسته یا ناخواسته سبب آسیب رساندن به بنای تاریخی حمام کهیار که مدت کمی از ترمیم آن می‌گذرد شده است.

 باید این آگاهی در بین آحاد جامعه به وجود آید که آثار تاریخی متعلق به نسل کنونی نیست متعلق به آیندگان است و نابودی هویت تاریخی و ملی غیر قابل جبران است.