در بسیاری از کشورها شهرسازی ها با در نظر گرفتن شرایط مختلف و همچنین امکان تسهیل در تردد عابرین انجام می شود، اما در کشور ما و به خصوص استان کهگیلویه و بویراحمد این مهم کمتر مورد توجه قرار گرفته و صدای عصا سفیدها،  ویلچرسواران و جامعه معلولین در جولان مسائل دیگر به نحو مطلوب شنیده نمی شود.

بی شک برای دیدن ضعف های این حوزه نگاه کارشناسی نیاز نیست و هرکس با کمی قدم زدن در خیابان های شهر یاسوج و دیگر شهرهای استان به عمق مشکلات پی می برد.

همیشه فریاد برای حمایت از جامعه معلولین در پشت تریبونها بلند است اما روزی که وقت عمل برای بهبود زیرساخت ها برای آسان سازی تردد معلولین می شود، عملکردمان به همان شیب سازی های ورودی ادارات ختم می شود.

در کهگیلویه و بویراحمد نیز  این مطالبه به حق، به نحو مطلوب رسانه ای نشده است و اوج این موضوع به سال ۹۲ و به برگزاری جشنواره تئاتر معلولین در یکی از سالن های شهر بازمی گردد که معلولین تقدیرشده نتوانستد برای دریافت جایزه خود به روی سن بروند.

این نمونه ای از صدها مشکل در این حوزه است که هنوز برای رفع آنها از کف خیابانها تا راه پله های ادارات دولتی فکری نشده است.

مشاور استاندار کهگیلویه و بویراحمد در امور ایثارگران در این مورد گفت: مواد قانونی مختلفی از جمله ماده ۲ قانون جامع حمایت از حقوق معلولین تاکید فراوانی بر حمایت از این حوزه دارد.

محمود داربام ، افزود: قانون و مقررات شهرسازی برنامه ریزی و طراحی برای تسهیل حرکت معلولین در سطح شهر را الزامی می داند و همه متولیان موظف هستند که  نسبت به رعایت ظوابط کامل در ساخت و سازها اقدام کنند.داربام به برنامه سوم توسعه و هدفگذاری هایی برای ارتقای توانایی معلولین با هدف تساوی فرصت ها و مشارکت معلولین اشاره کرد و گفت: در همین راستا مناسب سازی امکان عمومی، خصوصی و دولتی محوریت اهداف قرار گرفت و این سوال وجود دارد که امروزه چه میزان از هدفگذاری ها محقق شده است.

وی افزایش ظرفیت ها و مناسب سازی توسط شهرداری ها با آماده سازی و مناسب سازی معابر عمومی با اولویت معابر اصلی و نزدیک به تقاطع ها را از دیگر هدفگذاری های برنامه سوم توسعه دانست و گفت: همچنین در راستای سیاست های کلی این حوزه، مناسب سازی بناها و مراکز خدمات عمومی و خدمات شهری با محوریت جانبازان، معلولین و … مورد تاکید قرار گرفت.

عدم رعایت قانون مناسب سازی معابر برای معلولین

مشاور استاندار در امور ایثارگران با اشاره مجدد به ماده ۲ قانون جامع حمایت از حقوق معلولین گفت: ‌طبق این قانون کلیه وزارت خانه ها، سازمان ها، مؤسسات، شرکت ها و نهادهای عمومی و انقلابی موظفند در طراحی، تولید و احداث ساختمان ها، اماکن عمومی و معابر و وسایل خدماتی به نحوی عمل نمایند که امکان دسترسی و بهره مندی این ظرفیت ها برای معلولان و افراد عادی فراهم شود.

داربام نقش شهرداری در صدور پروانه و تاکید بر مناسب سازی برای معلولین را ضروری دانست و بیان داشت: طبق تبصره ۲ این قانون، شهرداری ها موظفند از صدور پروانه احداث و پایان کار برای آن تعداد از ساختمان هاو اماکن عمومی و معابری که استانداردهای تخصصی مربوط به حوزه معلولان را رعایت نکرده اند، خودداری کنند.داربام تصریح کرد: مسئولین ما باید یک روز را با ویلچر سر کار بیایند تا به ابعاد ضعف های زیرساختی در حوزه مناسب سازی شرایط برای معلولین پی ببرند.

مشاور استاندار در امور ایثارگران نقش رسانه ها در تحقق مطالبات معلولین را محسوس دانست و بیان داشت: تا زمانی که رسانه ها از مسئولین مطالبه گر خواسته های عموم نباشند، نمی توانند به جایگاه خود دست یابند.

داربام نگاه صرفا سیاسی در حوزه رسانه را یک آسیب دانست و اظهار کرد: فعالیت و نقد منصفانه در حوزه هایی مانند عدم مناسب سازی ظرفیت ها برای معلولین به رشد خدمات برای این حوزه کمک می کند.

وی افزود: رسالت ها روزی محقق می شوند که مطالبه گر حقوق مردم باشیم.

داربام با بیان اینکه در جمهوری اسلامی ایران نیز دسترسی یکسان به خدمات برای همه مورد تاکید است، خاطرنشان کرد: بهبود شرایط ارائه خدمات به جامعه معلولین همکاری همه دستگاه ها، بخش ها و اقشار مختلف جامعه را طلب می کند.

داربام با گلایه از عدم مناسب سازی معابر و تقاطع ها در شهر یاسوج، گفت: حتی افرادی که از لحاظ جسمی در وضعیت مناسبی قرار دارند، گاهی برای عبور از برخی چهارراه ها و میدان ها به دلیل عدم ظرفیت سازی و پیش بینی برای عابرین دچار مشکل می شوند.

وجود ۱۸ هزار معلول در کهگیلویه و بویراحمد

مدیرکل بهزیستی کهگیلویه و بویراحمد از شناسایی بیش از ۱۸ هزار معلول در استان خبر داد و گفت: بیش از شش هزار معلول در استان از خدمات مستقیم بهزیستی بهره مند شده اند.

علیرضا موسوی امجد هم در این زمینه افزود: در مجموع ۱۸ هزار نفر از خدمات غیر مستمر بهزیستی بهره مند می شوند.موسوی امجد نرخ معلولیت در استان را بالاتر از میانگین کشوری دانست و ابراز داشت: راه اندازی یک آزمایشگاه مجهز و کامل ژنتیک برای شناسایی و کنترل آسیب های مربوط به اختلالات ژنتیکی و کاهش معلولیت ها ضروری است.

وی تصریح کرد: معلولیت های ژنتیک و مادرزادی بیشترین فراوانی در میان معلولیت ها در استان را دارند.

مسئولین خود را جای معلولین بگذارند

علی، جوانی است که در سانحه رانندگی دچار معلولیت شده و با ما همکلام می شود. از علی می پرسم  آیا معلولیت محدودیت است؟  او با لبخندی تلخ بر لبانش می گوید، بستگی دارد که محدودیت را در چه ببینیم، ما معلول نخبه و هنرمند و کسانی که پیشرفت کرده اند کم نداریم. البته که معلولیت محدودیت نیست،  اما مشکلاتی را در جامعه برای فرد معلول به وجود می آورد. روی ویلچر من بشین و به آن طرف خیابان برس و من فریاد خواهم زد که معلولیت محدودیت نیست.

علی نیز ضعف های زیرساختی در حوزه شهری را از عوامل بروز مشکلات برای تردد معلولین در شهر می داند.

وی خواستار رفع محدودیت های زیرساختی در حوزه معلولین است و می گوید، مسئولین لحظه ای خود را جای علی و علی ها بگذارند.

 گرچه اقداماتی در راستای مناسب سازی ظرفیت ها برای معلولین انجام شده است، اما در نقاط مختلف استان تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله بسیار است و این موضوع می طلبد که مسئولان عزم بیشتری داشته باشند، تا ویلچری با دلهره به جلو حرکت نکند، عصای نابینایی از ترس گم کردن مسیر نلرزد و سهم معلولین از پیاده روهای شهر در حد یک عبور و مرور ساده مشخص شده باشد.